KATHMANDU, JAN 24 - Top two Nepali Congress leaders President Sushil Koirala and senior leader Sher Bahadur Deuba are holding separate gatherings of lawmakers on Friday in capital in their bid to muster support to win the party parliamentary leadership race.
Another hopeful, party Vice-president Ram Chandra Poudel held a gathering on Thursday at his residence in Bohoratar where around 65 lawmakers participated.
While Koirala and Deuba camps are claiming the majority votes in their favour, Poudel is believed to be trailing behind the two.
The NC statute provisions the party parliamentary leader as the natural candidate for the post of prime
minister.
During the gathering at Poudel’s residence, a majority of the lawmakers suggested Poudel to reach out to Koirala and Deuba and strike a deal. Some party lawmakers like Ram Saran Mahat, Krishna Prasad Situala, Minendra Rijal have piled pressure on three leaders to come together and agree on a honourable power deal.
“All three of them are weighing their strength but we are trying to forge an understanding among them. We are trying our best to seek a common ground,” said Mahat.
Similarly, some leaders have warned that if the NC holds the election to the parliamentary leader, it would have direct impact on constitution drafting process which would make it difficult to draft a constitution within a year.
“I have made it clear to the leaders that dividing the party in the name of selecting the parliamentary leader will only make the constitution drafting a distant dream,” said another NC leader Shekhar Koirala.
The party is holding an election to the post on Sunday at party parliamentary office in Singha Durbar.
“This is not the time to divide and polarise the internal politics,” lawmakers were reported to have told Poudel on Thursday. In response, Poudel said that efforts are under way to forge consensus for a unanimous leader.
Some leaders have suggested a compromise formula before the party goes to the polls, to resolve the power struggle in the party, said another party leader.
NC tables procedures draft
The Nepali Congress (NC) on Thursday floated a draft of Constituent Assembly (CA) rules of procedures which aims at promulgating a new constitution within a year.
CA Meeting Operations and Procedures Suggestions Committee formed by the NC last week submitted the draft at the Parliament Secretariat, expecting the parties to discuss and build on it.
NC leader Nara Hari Acharya-led panel has suggested that contentious issues should be decided through voting if thematic committees fail to settle in a given time-frame.
The NC has proposed only three thematic committees in the new CA—Political Dialogue Committee, Constitution Drafting Committee and Public Feedback Collection Committee—arguing that the parties should take ownership of the work executed by the previous CA. “We have submitted a draft of rules of procedures which has proposed a clear roadmap to promulgate a new constitution within a year,” Parvati DC Chaudhary, a member of NC draft committee told Post.
The CPN-UML is apparently on the same page with the NC but things have not been formally discussed yet. The Rastriya Prajatantra Party-Nepal (RPP-N), which has emerged as the fourth largest party in the CA, has warned that it would protest in the House if the parties took the ownership of the progress made by the previous CA. But in its proposal, the NC has proposed to take the ownership of
the progress made by previous CA.
Via:ekantipur
काठमाडौँ, २७ कात्तिक । अर्को
संविधानसभा सदस्य निर्वाचनमा आफ्ना पुरुष प्रतिस्पर्धी उम्मेदवारलाई पछारेर
जित हत्याउन काठमाडौँका महिला उम्मेदवार जोडतोडका साथ लागिपरेका छन् ।
पुरुष प्रतिस्पर्धी मात्र हैन महिला नै अर्का उम्मेदवारलाई पनि पछारेर जित आफ्नै पक्षमा पार्न महिला उम्मेदवार चुनावी कार्यक्रमअन्तर्गत घरदैलो, छलफललगायतका कार्यक्रममा सक्रिय छन् । प्रमुख तीन दल त्यसमा पनि प्रभावशाली पुरुष उम्मेदवार कडा प्रतिस्पर्धी रहे तापनि महिला त्यसमाथि पनि फरकफरक कार्यसूची बोकेकाहरुले यस पटकको निर्वाचनमा मत आफ्नो पक्षमा पार्ने अनुमान छ । ठूला पार्टीका प्रभावशाली नेतासँग आफूले प्रतिस्पर्धा गर्नुपर्दा उनीहरुलाई जित आफ्नो पक्षमा पार्न कम चुनौती भने छैन ।
काठमाडौँ क्षेत्र नं १ मा अघिल्लो निर्वाचनमा विजयी काँग्रेस महामन्त्री प्रकाशमान सिंहसँग एमाओवादीकी रेणु दाहाल र एमालेकी विद्या न्यौपाने प्रतिस्पर्धामा हुनुहुन्छ । दाहाल र न्यौपाने दुवै सो क्षेत्रका लागि नयाँ अनुहार हनुुहुन्छ । यसपटक महिला त्यसमा पनि स्थानीय कार्यसूचीलाई जोडतोडका साथ उठाएकाले जित आफ्नो पक्षमा आउने दुवै महिला नेत्रीको जिकिर छ ।
काठमाडौँ क्षेत्र नं १ मा कडा पुरुष प्रतिस्पर्धीको सामना गरिरहनुभएकी एमाओवादीकी दाहाल जित आफ्नो पक्षमा पार्न अहिले दिनरात नभनी लागिपर्नुभएको छ । विगतका उम्मेदवारले स्थानीय विकासमा प्रभावकारी काम नगरेकाले जनताले यस पटक नयाँ प्रतिनिधिको साथै परिवर्तनको आकाङ्क्षा खोजेकाले जित्ने आधार बलियो भएको उहाँ बताउनुहुन्छ ।
निर्वाचन क्षेत्रमा राष्ट्रियस्तरको योजना, ठूला व्यावसायिक सहरको पूर्वाधार विकास तथा स्थानीयस्तरका सडक, मर्मत, ढल निकास बिजुली पानीका कुरा स्थानीयवासीले उठाएकाले त्यसको सम्बोधन गर्न आफूलाई विजयी गराउने उहाँको विश्वास छ । दाहाल राजनीतिमा २०५१ सालदेखि सक्रिय हुनुहुन्छ ।
राष्ट्रिय राजनीतिमा निकै प्रभावशाली मानिएका एमाओवादी अध्यक्षकी माइलीपुत्री दाहाललाई बुबाको साख जोगाउन कै लागि भएपनि जित्नैपर्ने बाध्यता छ ।
क्षेत्र नं १ कै अर्की प्रतिस्पर्धी एमालेकी न्यौपाने पनि यस पटक जनताले आफ्नो पार्टीलाई विश्वासका साथ मतदान गर्ने बताउनुहुन्छ । स्थानीय बासिन्दा न्यौपाने २०१३ सालदेखि विद्यार्थी राजनीतिमा सक्रिय हुनुहुन्छ । विसं २०५५–२०५९ सम्म काठमाडौँ महानगरपालिकाको बोर्ड सदस्य र २०६७ देखि हालसम्म दलीय प्रतिनिधि हुनुहुन्छ । हाल एमाले जिल्ला कमिटी सदस्य तथा अखिल नेपाल महिला सङ्घकी केन्द्रीय प्रचार विभाग सदस्य रहनुभएकी उहाँ सामाजिक क्षेत्रमा पनि उत्तिकै सक्रिय हुनुहुन्छ । योग्य र शिक्षित महिला उम्मेदवारलाई संविधानसभामा पु¥याउनुपर्ने बाध्यता भएकाले अग्रगमन, सुशासन र दिगो शान्ति स्थापनाका लागि पनि आफ्नो पार्टीलाई विजयी गराउने उहाँको विश्वास छ ।
निर्वाचन जित्ने आधारका रुपमा स्थानीय धार्मिक, सांस्कृतिक सम्पदाको संरक्षण संबद्र्धन, भौतिक विकास निर्माण, युवा रोजगारीका कार्यक्रम, सुकुम्बासी समस्या समाधान, दलित उत्पीडित वर्गको उत्थानका कार्यसूचीलाई न्यौपानेले अघि सार्नुभएको छ ।
काठमाडौँ क्षेत्र नं ७ को बलियो प्रत्याशी रहेकी एमाओवादी नेत्री हिसिला यमी यस पटक पनि आफ्नो जित सुनिश्चित बन्दै गएको जिकिर गर्नुहुन्छ । उहाँका प्रतिस्पर्धीका रुपमा काँग्रेसकी प्रमिलादेवी सिंह डङ्गोल र एमालेका रामवीर मानन्धर हुनुहुन्छ ।
आफ्नो क्षेत्रमा भए गरेका विकास निर्माणको लामो सूची अघि सारेर निर्वाचनमा होमिनुभएकी यमीले सङ्घीयता, धर्मनिरपेक्षता लगायतका कार्यसूचीमा आफ्नो पार्टीले अग्रणी नेतृत्वदावी भूमिका खेलेको पार्टीप्रति जनलहर बढेकाले आफूले जित्ने जिकिर गर्नुभयो ।
यस्तै क्षेत्र नं २ मा काँग्रेसकी युवा नेत्री प्रतिमा गौतम आफ्नो जित सुनिश्चित गर्नका लागि चुनावी अभियानमा अहोरात्र खटिरहनुभएको छ । नेविसङ्घकी पूर्वमहामन्त्री गौतम अहिलेसम्म कम्युनिस्टको वर्चस्व रहँदै आएको सो निर्वाचन क्षेत्रमा जनताले नयाँ परिवर्तनकारी जनप्रतिनिधि चाहेकाले आफूलाई विजयी गराउनेमा विश्वस्त हुनुहुन्छ । विसं २०४६ पछि नेता कृष्णप्रसाद भट्टराईले समेत हार्नुभएको सो क्षेत्रमा गौतमलाई जित आफ्नो पक्षमा पार्न निकै चुनौतीपूर्ण छ ।
गौतमका कडा प्रतिस्पर्धीका रुपमा एमालेका वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाल हुनुहुन्छ । राष्ट्रिय राजनीतिमा महत्वपूर्ण भूमिका राख्ने नेपाल अघिल्लो पटकको हारको बदला लिन यस पटक निकै मेहनतका साथ चुनावी अभियानमा खटिनुभएको छ । कुल ६३ हजार ८७५ मतदाता रहेको सो क्षेत्रमा अघिल्लो निर्वाचनमा एमाओवादीका झक्कुप्रसाद सुवेदी विजयी हुनुभएको थियो ।
नेत्री गौतमले अरु ‘टुरिस्ट’ उम्मेदवार भएको र आफू स्थानीय महिला युवा उम्मेदवार मात्र नभई महिलाका सबैखाले विषयलाई सम्बोधन गर्न नेतृत्वमा पुग्नैपर्ने बाध्यता रहेकाले पनि यस पटक आफूले जित्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो । उहाँले जितलाई सुनिश्चित गर्ने आधारका रुपमा स्थानीय विकास निर्माणसँगै शैक्षिक कार्यसूची र महिलाका सबैखाले समस्यालाई उठान गर्नुभएको छ । काठमाडौँ क्षेत्र नं ४ बाट स्वतन्त्र उम्मेदवार सुप्रभा घिमिरेलाई पनि यस पटकको निर्वाचनमा चुनौति बढेको छ । सो क्षेत्रमा अघिल्लो निर्वाचनमा काँग्रेसका तर्फबाट १३ हजार मत ल्याएर विजयी हुनुभएकी घिमिरेले यस पटक पार्टीले टिकट नदिएपछि विद्रोह गरी स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिनुभएको हो ।
उहाँका बलिया प्रतिस्पर्धी, काँग्रेसका युवा नेता गगन थापा र एमाओवादीका युवा नेता नन्दकिशोर पुन रहनुभएको छ । अहिलेको निर्वाचनलाई राजनीतिक प्रतिस्पर्धा हार वा जितका रुपमा नलिई शान्त, समृद्ध र लोकतान्त्रिक नेपालको भविष्य बनाउने उद्देश्यले भएकाले लैङ्गिक विभेद र लैङ्गिक विभेदमा आधारित राजनीतिक हिंसाको अन्त्य हुनुपर्ने उहाँको धारणा छ ।
काठमाडौँ क्षेत्र नं १ मा आफूलाई बलियो सम्भावित प्रत्याशी मान्ने अर्की उम्मेदवार नेकपा (संयुक्त) की कल्याणी साह पनि जित आफ्नो पक्षमा हुने जिकिर गर्नुहुन्छ । ठूला दलका महिला नेत्रीले खर्चिलोे प्रचारप्रसार गरेपनि आफूले फरक किसिमको विषय उठाएकाले अबको निर्वाचनमा जनताले ठूला दल हेर्ने नभई उपयुक्त प्रतिनिधिलाई पु¥याए मात्र संविधान बन्ने भएकाले आफूजस्ता उम्मेदवारलाई विजयी गराउने उहाँको विश्वास छ ।
आफ्नो क्षेत्रमा तीन ठूला पार्टीका महिला प्रतिस्पर्धी भए पनि आफू कानुन क्षेत्रको व्यक्ति पनि भएकाले जित पक्का भएको साहले बताउनुभयो । काठमाडौँ क्षेत्र नं ३ बाट राप्रपा नेपालको उम्मेदवार बन्नुभएकी गायिका मीरा राणा पनि चुनावी अभियानमा व्यस्त हुनुहुन्छ । गायन क्षेत्रमा आफ्नो पहिचान बनाउनुभएकी उहाँ सङ्गीतप्रेमी जनताले आफूलाई मत दिएर विजयी गराउने विश्वासमा हुनुहुन्छ ।
यस पटकको निर्वाचनमा काठमाडौँ उपत्यकामा विभिन्न पार्टीको प्रतिनिधित्व गर्दै १०१ महिला उम्मेदवार चुनावी प्रतिस्पर्धामा उत्रिनु भएको छ । तीमध्ये २३ जना प्रत्यक्ष उम्मेदवार हुनुहुन्छ ।
काठमाडौँका महिला उम्मेदवारको नाम र दलको विवरणः
काठमाडौँ निर्वाचन क्षेत्र नं १
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ इन्दकुमारी ढकाल (थपलिया) नेपाल लिवरल पार्टी
२ इन्दिरा सापकोटा देशभक्त पर्यावरणीय समाज मोर्चा
३ उमाकुमारी शर्मा नेकपा (माले)
४ कल्याणी साह नेकपा (संयुक्त)
५ कल्पना लामिछाने घिमिरे नेपाल शान्ति क्षेत्र परिषद्
६ ढकमाया घलेमगर सद्भावना पार्टी
७ पुनम ढङ्गोल नेपाल परिवार दल
८ गीता दाहाल स्वतन्त्र
९ विमलादेवी घिमिरे स्वतन्त्र
१० शारदा श्रेष्ठ स्वतन्त्र
११ विद्या उपाध्याय न्यौपाने नेकपा (एमाले)
१२ मीनादेवी नेपाली जनता दल
१३ रेणु दाहाल एनेकपा (माओवादी)
१४ सानी थापामगर लिवरल डेमोक्रेटिक पार्टी
१५ सुष्मा घिमिरे शान्ति पार्टी नेपाल
१६
क्षेत्र नं २
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ अंशु अर्याल लराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टी
२ कविता थापा क्षेत्री राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी
३ पार्वती मानन्धर स्वतन्त्र
४ प्रतिमा गौतम नेपाली काँग्रेस
५ भगवती थापा जनता पार्टी नेपाल
६ मीना महर्जन नेपाल मजदुर किसान पार्टी
७ मुना अर्याल सद्भावना पार्टी
८ सोभिताकुमारी भट्टराई तराई मधेस हिमाल एकता पार्टी
९ सुशीला महर्जन स्वतन्त्र
क्षेत्र नं. ३
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ देवीमाया लिम्बु नेकपा (संयुक्त)
२ बिना शर्मा शिव सेना नेपाल
३ मीरा राणा राप्रपा नेपाल
४ रञ्जु साह सद्भावना पार्टी
क्षेत्र नं. ४
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ आशा लामा जनमोर्चा नेपाल
२ गणेशमाया ढङ्गोल नेमकिपा
३ जानकी मानन्धर मधेसी जनअधिकार फोरम नेपाल
४ पार्वती तामाङ राष्ट्रिय मधेस समाजवादी पार्टी
५ मञ्जु शर्मा सद्भावना पार्टी
६ रिता कुमार कार्की नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी
७ प्रमिला दवाडी (पोखरेल) स्वतन्त्र
८ गीतादेवी तिमल्सिना स्वतन्त्र
९ सुप्रभा घिमिरे स्वतन्त्र
क्षेत्र न.. ५
क्र.स. उम्मेदवारको नाम राजनीतिक दल
१ गीता शर्मा नेपाल जनता पार्टी
२ मञ्जु भण्डारी स्वतन्त्र
३ रुवी गुरुङ कार्की स्वतन्त्र
४ लीलामाया पौडेल देशभक्त पर्यावरणीय सामाजिक मोर्चा
५ सविना न्यौपाने स्वतन्त्र
६ सिर्जनारानी वर्मा राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी
क्षेत्र नं. ६
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ खेम कुमारी खड्का अखण्ड नेपाल पार्टी
२ देव कुमारी अधिकारी राष्ट्रिय मधेस समाजवादी पार्टी
३ परा कठायत मधेशी जनअधिकार फोरम नेपाल
४ वर्खा पोडे स्वतन्त्र
५ सानुदेवी महर्जन नेपाः राष्ट्रिय पार्टी
६ सावित्री देवी न्यौपाने नेपाल परिवार दल
७ शारदा केसी लिग नेपाल शान्ति एकता पार्टी
क्षेत्र नं. ७
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ गङ्गादेवी मानन्धर राष्ट्रिय यथार्थवादी नेपाल
२ तारालक्ष्मी क्षेष्ठ स्वतन्त्र
३ प्रमिलादेवी सिंह नेपाली काँग्रेस
४ विष्णुमाया महर्जन ने.म.कि.पा.
५ रुपा रञ्जित नेकपा (एमाले)
६ शैलजा पाण्डे राप्रपा नेपाल
७ सुनिता बुद्धाचार्य हरियाली नेपाल पार्टी
८ हिसिला यमी एनेकपा (माओवादी)
क्षेत्र नं. ८
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ कृष्णमाया मानन्धर नेमकिपा
२ पुकार बम स्वतन्त्र
३ रोशनीवादे श्रेष्ठ स्वतन्त्र
४ शारदादेवी मगर तमलोपा
५ शुवर्णेश्वरी राजोपाध्याय चुरेभावर राष्ट्रिय एकता पार्टी
क्षेत्र नं. ९
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ अञ्जु लामिछाने हरियाली नेपाल पार्टी
२ कल्पना राणा नेकपा (संयुक्त)
३ देवीमाया घिमिरे (दवाडी) स्वतन्त्र
४ गङ्गा पराजुली (दवाडी राष्ट्रिय स्वाभिमान पार्टी
५ जमुना श्रेष्ठ राष्ट्रिय मधेस समाजवादी पार्टी
६ शकुन्तला बुढाथोकी जनमोर्चा नेपाल
७ सरस्वती कार्की शिव सेना नेपाल
८ सरस्वती सुनार राष्ट्रिय जनमुक्ति पार्टी
क्षेत्र नं. १०
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ राधा गिरी पाण्डे नेपाल आमा पार्टी
२ रुपा बलामी राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी
३ सुमित्रा पहरी गौतम मधेसी जनअधिकार फोरम नेपाल
पुरुष प्रतिस्पर्धी मात्र हैन महिला नै अर्का उम्मेदवारलाई पनि पछारेर जित आफ्नै पक्षमा पार्न महिला उम्मेदवार चुनावी कार्यक्रमअन्तर्गत घरदैलो, छलफललगायतका कार्यक्रममा सक्रिय छन् । प्रमुख तीन दल त्यसमा पनि प्रभावशाली पुरुष उम्मेदवार कडा प्रतिस्पर्धी रहे तापनि महिला त्यसमाथि पनि फरकफरक कार्यसूची बोकेकाहरुले यस पटकको निर्वाचनमा मत आफ्नो पक्षमा पार्ने अनुमान छ । ठूला पार्टीका प्रभावशाली नेतासँग आफूले प्रतिस्पर्धा गर्नुपर्दा उनीहरुलाई जित आफ्नो पक्षमा पार्न कम चुनौती भने छैन ।
काठमाडौँ क्षेत्र नं १ मा अघिल्लो निर्वाचनमा विजयी काँग्रेस महामन्त्री प्रकाशमान सिंहसँग एमाओवादीकी रेणु दाहाल र एमालेकी विद्या न्यौपाने प्रतिस्पर्धामा हुनुहुन्छ । दाहाल र न्यौपाने दुवै सो क्षेत्रका लागि नयाँ अनुहार हनुुहुन्छ । यसपटक महिला त्यसमा पनि स्थानीय कार्यसूचीलाई जोडतोडका साथ उठाएकाले जित आफ्नो पक्षमा आउने दुवै महिला नेत्रीको जिकिर छ ।
काठमाडौँ क्षेत्र नं १ मा कडा पुरुष प्रतिस्पर्धीको सामना गरिरहनुभएकी एमाओवादीकी दाहाल जित आफ्नो पक्षमा पार्न अहिले दिनरात नभनी लागिपर्नुभएको छ । विगतका उम्मेदवारले स्थानीय विकासमा प्रभावकारी काम नगरेकाले जनताले यस पटक नयाँ प्रतिनिधिको साथै परिवर्तनको आकाङ्क्षा खोजेकाले जित्ने आधार बलियो भएको उहाँ बताउनुहुन्छ ।
निर्वाचन क्षेत्रमा राष्ट्रियस्तरको योजना, ठूला व्यावसायिक सहरको पूर्वाधार विकास तथा स्थानीयस्तरका सडक, मर्मत, ढल निकास बिजुली पानीका कुरा स्थानीयवासीले उठाएकाले त्यसको सम्बोधन गर्न आफूलाई विजयी गराउने उहाँको विश्वास छ । दाहाल राजनीतिमा २०५१ सालदेखि सक्रिय हुनुहुन्छ ।
राष्ट्रिय राजनीतिमा निकै प्रभावशाली मानिएका एमाओवादी अध्यक्षकी माइलीपुत्री दाहाललाई बुबाको साख जोगाउन कै लागि भएपनि जित्नैपर्ने बाध्यता छ ।
क्षेत्र नं १ कै अर्की प्रतिस्पर्धी एमालेकी न्यौपाने पनि यस पटक जनताले आफ्नो पार्टीलाई विश्वासका साथ मतदान गर्ने बताउनुहुन्छ । स्थानीय बासिन्दा न्यौपाने २०१३ सालदेखि विद्यार्थी राजनीतिमा सक्रिय हुनुहुन्छ । विसं २०५५–२०५९ सम्म काठमाडौँ महानगरपालिकाको बोर्ड सदस्य र २०६७ देखि हालसम्म दलीय प्रतिनिधि हुनुहुन्छ । हाल एमाले जिल्ला कमिटी सदस्य तथा अखिल नेपाल महिला सङ्घकी केन्द्रीय प्रचार विभाग सदस्य रहनुभएकी उहाँ सामाजिक क्षेत्रमा पनि उत्तिकै सक्रिय हुनुहुन्छ । योग्य र शिक्षित महिला उम्मेदवारलाई संविधानसभामा पु¥याउनुपर्ने बाध्यता भएकाले अग्रगमन, सुशासन र दिगो शान्ति स्थापनाका लागि पनि आफ्नो पार्टीलाई विजयी गराउने उहाँको विश्वास छ ।
निर्वाचन जित्ने आधारका रुपमा स्थानीय धार्मिक, सांस्कृतिक सम्पदाको संरक्षण संबद्र्धन, भौतिक विकास निर्माण, युवा रोजगारीका कार्यक्रम, सुकुम्बासी समस्या समाधान, दलित उत्पीडित वर्गको उत्थानका कार्यसूचीलाई न्यौपानेले अघि सार्नुभएको छ ।
काठमाडौँ क्षेत्र नं ७ को बलियो प्रत्याशी रहेकी एमाओवादी नेत्री हिसिला यमी यस पटक पनि आफ्नो जित सुनिश्चित बन्दै गएको जिकिर गर्नुहुन्छ । उहाँका प्रतिस्पर्धीका रुपमा काँग्रेसकी प्रमिलादेवी सिंह डङ्गोल र एमालेका रामवीर मानन्धर हुनुहुन्छ ।
आफ्नो क्षेत्रमा भए गरेका विकास निर्माणको लामो सूची अघि सारेर निर्वाचनमा होमिनुभएकी यमीले सङ्घीयता, धर्मनिरपेक्षता लगायतका कार्यसूचीमा आफ्नो पार्टीले अग्रणी नेतृत्वदावी भूमिका खेलेको पार्टीप्रति जनलहर बढेकाले आफूले जित्ने जिकिर गर्नुभयो ।
यस्तै क्षेत्र नं २ मा काँग्रेसकी युवा नेत्री प्रतिमा गौतम आफ्नो जित सुनिश्चित गर्नका लागि चुनावी अभियानमा अहोरात्र खटिरहनुभएको छ । नेविसङ्घकी पूर्वमहामन्त्री गौतम अहिलेसम्म कम्युनिस्टको वर्चस्व रहँदै आएको सो निर्वाचन क्षेत्रमा जनताले नयाँ परिवर्तनकारी जनप्रतिनिधि चाहेकाले आफूलाई विजयी गराउनेमा विश्वस्त हुनुहुन्छ । विसं २०४६ पछि नेता कृष्णप्रसाद भट्टराईले समेत हार्नुभएको सो क्षेत्रमा गौतमलाई जित आफ्नो पक्षमा पार्न निकै चुनौतीपूर्ण छ ।
गौतमका कडा प्रतिस्पर्धीका रुपमा एमालेका वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाल हुनुहुन्छ । राष्ट्रिय राजनीतिमा महत्वपूर्ण भूमिका राख्ने नेपाल अघिल्लो पटकको हारको बदला लिन यस पटक निकै मेहनतका साथ चुनावी अभियानमा खटिनुभएको छ । कुल ६३ हजार ८७५ मतदाता रहेको सो क्षेत्रमा अघिल्लो निर्वाचनमा एमाओवादीका झक्कुप्रसाद सुवेदी विजयी हुनुभएको थियो ।
नेत्री गौतमले अरु ‘टुरिस्ट’ उम्मेदवार भएको र आफू स्थानीय महिला युवा उम्मेदवार मात्र नभई महिलाका सबैखाले विषयलाई सम्बोधन गर्न नेतृत्वमा पुग्नैपर्ने बाध्यता रहेकाले पनि यस पटक आफूले जित्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो । उहाँले जितलाई सुनिश्चित गर्ने आधारका रुपमा स्थानीय विकास निर्माणसँगै शैक्षिक कार्यसूची र महिलाका सबैखाले समस्यालाई उठान गर्नुभएको छ । काठमाडौँ क्षेत्र नं ४ बाट स्वतन्त्र उम्मेदवार सुप्रभा घिमिरेलाई पनि यस पटकको निर्वाचनमा चुनौति बढेको छ । सो क्षेत्रमा अघिल्लो निर्वाचनमा काँग्रेसका तर्फबाट १३ हजार मत ल्याएर विजयी हुनुभएकी घिमिरेले यस पटक पार्टीले टिकट नदिएपछि विद्रोह गरी स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिनुभएको हो ।
उहाँका बलिया प्रतिस्पर्धी, काँग्रेसका युवा नेता गगन थापा र एमाओवादीका युवा नेता नन्दकिशोर पुन रहनुभएको छ । अहिलेको निर्वाचनलाई राजनीतिक प्रतिस्पर्धा हार वा जितका रुपमा नलिई शान्त, समृद्ध र लोकतान्त्रिक नेपालको भविष्य बनाउने उद्देश्यले भएकाले लैङ्गिक विभेद र लैङ्गिक विभेदमा आधारित राजनीतिक हिंसाको अन्त्य हुनुपर्ने उहाँको धारणा छ ।
काठमाडौँ क्षेत्र नं १ मा आफूलाई बलियो सम्भावित प्रत्याशी मान्ने अर्की उम्मेदवार नेकपा (संयुक्त) की कल्याणी साह पनि जित आफ्नो पक्षमा हुने जिकिर गर्नुहुन्छ । ठूला दलका महिला नेत्रीले खर्चिलोे प्रचारप्रसार गरेपनि आफूले फरक किसिमको विषय उठाएकाले अबको निर्वाचनमा जनताले ठूला दल हेर्ने नभई उपयुक्त प्रतिनिधिलाई पु¥याए मात्र संविधान बन्ने भएकाले आफूजस्ता उम्मेदवारलाई विजयी गराउने उहाँको विश्वास छ ।
आफ्नो क्षेत्रमा तीन ठूला पार्टीका महिला प्रतिस्पर्धी भए पनि आफू कानुन क्षेत्रको व्यक्ति पनि भएकाले जित पक्का भएको साहले बताउनुभयो । काठमाडौँ क्षेत्र नं ३ बाट राप्रपा नेपालको उम्मेदवार बन्नुभएकी गायिका मीरा राणा पनि चुनावी अभियानमा व्यस्त हुनुहुन्छ । गायन क्षेत्रमा आफ्नो पहिचान बनाउनुभएकी उहाँ सङ्गीतप्रेमी जनताले आफूलाई मत दिएर विजयी गराउने विश्वासमा हुनुहुन्छ ।
यस पटकको निर्वाचनमा काठमाडौँ उपत्यकामा विभिन्न पार्टीको प्रतिनिधित्व गर्दै १०१ महिला उम्मेदवार चुनावी प्रतिस्पर्धामा उत्रिनु भएको छ । तीमध्ये २३ जना प्रत्यक्ष उम्मेदवार हुनुहुन्छ ।
काठमाडौँका महिला उम्मेदवारको नाम र दलको विवरणः
काठमाडौँ निर्वाचन क्षेत्र नं १
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ इन्दकुमारी ढकाल (थपलिया) नेपाल लिवरल पार्टी
२ इन्दिरा सापकोटा देशभक्त पर्यावरणीय समाज मोर्चा
३ उमाकुमारी शर्मा नेकपा (माले)
४ कल्याणी साह नेकपा (संयुक्त)
५ कल्पना लामिछाने घिमिरे नेपाल शान्ति क्षेत्र परिषद्
६ ढकमाया घलेमगर सद्भावना पार्टी
७ पुनम ढङ्गोल नेपाल परिवार दल
८ गीता दाहाल स्वतन्त्र
९ विमलादेवी घिमिरे स्वतन्त्र
१० शारदा श्रेष्ठ स्वतन्त्र
११ विद्या उपाध्याय न्यौपाने नेकपा (एमाले)
१२ मीनादेवी नेपाली जनता दल
१३ रेणु दाहाल एनेकपा (माओवादी)
१४ सानी थापामगर लिवरल डेमोक्रेटिक पार्टी
१५ सुष्मा घिमिरे शान्ति पार्टी नेपाल
१६
क्षेत्र नं २
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ अंशु अर्याल लराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टी
२ कविता थापा क्षेत्री राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी
३ पार्वती मानन्धर स्वतन्त्र
४ प्रतिमा गौतम नेपाली काँग्रेस
५ भगवती थापा जनता पार्टी नेपाल
६ मीना महर्जन नेपाल मजदुर किसान पार्टी
७ मुना अर्याल सद्भावना पार्टी
८ सोभिताकुमारी भट्टराई तराई मधेस हिमाल एकता पार्टी
९ सुशीला महर्जन स्वतन्त्र
क्षेत्र नं. ३
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ देवीमाया लिम्बु नेकपा (संयुक्त)
२ बिना शर्मा शिव सेना नेपाल
३ मीरा राणा राप्रपा नेपाल
४ रञ्जु साह सद्भावना पार्टी
क्षेत्र नं. ४
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ आशा लामा जनमोर्चा नेपाल
२ गणेशमाया ढङ्गोल नेमकिपा
३ जानकी मानन्धर मधेसी जनअधिकार फोरम नेपाल
४ पार्वती तामाङ राष्ट्रिय मधेस समाजवादी पार्टी
५ मञ्जु शर्मा सद्भावना पार्टी
६ रिता कुमार कार्की नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी
७ प्रमिला दवाडी (पोखरेल) स्वतन्त्र
८ गीतादेवी तिमल्सिना स्वतन्त्र
९ सुप्रभा घिमिरे स्वतन्त्र
क्षेत्र न.. ५
क्र.स. उम्मेदवारको नाम राजनीतिक दल
१ गीता शर्मा नेपाल जनता पार्टी
२ मञ्जु भण्डारी स्वतन्त्र
३ रुवी गुरुङ कार्की स्वतन्त्र
४ लीलामाया पौडेल देशभक्त पर्यावरणीय सामाजिक मोर्चा
५ सविना न्यौपाने स्वतन्त्र
६ सिर्जनारानी वर्मा राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी
क्षेत्र नं. ६
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ खेम कुमारी खड्का अखण्ड नेपाल पार्टी
२ देव कुमारी अधिकारी राष्ट्रिय मधेस समाजवादी पार्टी
३ परा कठायत मधेशी जनअधिकार फोरम नेपाल
४ वर्खा पोडे स्वतन्त्र
५ सानुदेवी महर्जन नेपाः राष्ट्रिय पार्टी
६ सावित्री देवी न्यौपाने नेपाल परिवार दल
७ शारदा केसी लिग नेपाल शान्ति एकता पार्टी
क्षेत्र नं. ७
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ गङ्गादेवी मानन्धर राष्ट्रिय यथार्थवादी नेपाल
२ तारालक्ष्मी क्षेष्ठ स्वतन्त्र
३ प्रमिलादेवी सिंह नेपाली काँग्रेस
४ विष्णुमाया महर्जन ने.म.कि.पा.
५ रुपा रञ्जित नेकपा (एमाले)
६ शैलजा पाण्डे राप्रपा नेपाल
७ सुनिता बुद्धाचार्य हरियाली नेपाल पार्टी
८ हिसिला यमी एनेकपा (माओवादी)
क्षेत्र नं. ८
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ कृष्णमाया मानन्धर नेमकिपा
२ पुकार बम स्वतन्त्र
३ रोशनीवादे श्रेष्ठ स्वतन्त्र
४ शारदादेवी मगर तमलोपा
५ शुवर्णेश्वरी राजोपाध्याय चुरेभावर राष्ट्रिय एकता पार्टी
क्षेत्र नं. ९
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ अञ्जु लामिछाने हरियाली नेपाल पार्टी
२ कल्पना राणा नेकपा (संयुक्त)
३ देवीमाया घिमिरे (दवाडी) स्वतन्त्र
४ गङ्गा पराजुली (दवाडी राष्ट्रिय स्वाभिमान पार्टी
५ जमुना श्रेष्ठ राष्ट्रिय मधेस समाजवादी पार्टी
६ शकुन्तला बुढाथोकी जनमोर्चा नेपाल
७ सरस्वती कार्की शिव सेना नेपाल
८ सरस्वती सुनार राष्ट्रिय जनमुक्ति पार्टी
क्षेत्र नं. १०
क्र.स. उम्मेदवारको नाम थर राजनीतिक दल
१ राधा गिरी पाण्डे नेपाल आमा पार्टी
२ रुपा बलामी राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी
३ सुमित्रा पहरी गौतम मधेसी जनअधिकार फोरम नेपाल
अहिलेसम्मको आँकलनबाट पहिलो पार्टी बन्ने सम्भावना नदेखिएपछि प्रचण्ड बाबुराम समूह बैद्यको आडमा लागेर मंसिर ४ को चुनाव बिथोल्ने खेलमा लाग्ने आशंका अन्य पार्टीका नेताहरूले पनि गर्न थालेका छन्।
चुनावको मिति नजिकिदै जाँदा बैद्य पक्षको बहिस्कार आन्दोलन हिंसात्मक बन्ने संकेतहरू देखिएका छन्। उम्मेदवारलाई अवरोध गर्ने, आक्रमण गर्ने र उम्मेदवारका सवारी साधन आगजनी र तोडफोड गर्ने अभियान तीब्र बनाएको नेकपा माओवादीले चार पार्टीका शीर्षनेताहरूलाई मुख्य निशाना बनाउने भएको छ। तिहारपछि शीर्षनेताहरूलाई केन्द्रित गरेर आक्रमण थालिने माओवादीका एक नेताले बताए। चार पार्टीका शीर्षनेताहरूमध्ये आक्रमणको पहिलो निशाना एमाओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड हुनेछन्। त्यसपछि कांग्रेस सभापति सुशील कोइराला, एमाले अध्यक्ष झलनाथ खनाल र मधेशी मोर्चाका बिजय गच्छदार निशानामा पर्ने स्रोतले जनाएको छ।
आफूहरूलाई राजनीतिको मूलधारमा अटाउन नदिन प्रमुख भूमिका प्रचण्ड र बाबुरामले खेलेको बैद्य र बादलहरूको ठहर छ। त्यसमा एमाले अध्यक्ष झलनाथ खनाल र कांग्रेस सभापति सुशील कोइराला तथा उपसभापति रामचन्द्र पौडेल र मधेशी मोर्चाका बिजय गच्छदारले साथ दिएको बैद्यको भनाइ छ। एमालेका बरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाल, केपी ओली र कांग्रेस बरिष्ठ नेता शेरबहादुर देउवा आफूहरूप्रति लचिलो बन्दाबन्दै पनि उनीहरू पनि लतारिएको निष्कर्ष बैद्य समूहले निकालेको छ। तिहार लगत्तै शीर्षनेताहरूलाई केन्द्रित गरेर आन्दोलनका कार्यक्रम अघि बढ्ने र चुनाव बिथोल्ने योजना बैद्यको छ।
‘हेर्दै जानुहोस् मंसिर ४ मा चुनाव हुन सक्दैन, हामी हुन दिन्नौं। मान्छेहरूले पत्याएका छैनन् तर हामी त्यस्तो तयारीमा छौं’ नेकपा माओवादीका एक प्रभावशाली पोलिटव्यूरो सदस्यले भने ‘यो चुनाव हुन दिन्नौं, जबर्र्जस्ती व्यारेकमा चुनाव गराइए पनि प्रचण्ड लगायत दलालहरूलाई हराउन हाम्रो भूमिका हुन्छ। सिरहा ५ मै प्रचण्ड हार्दैछन्, काठमाडौंम्ाा पनि उनलाई हराउन हामी नै काफी छौं’। मोहन वैद्यले बहिस्कार शान्तिपूर्ण हुन्छ भन्ने तर विप्लवले सशस्त्र हुन्छ भन्ने कुरा नमिलिरहेका बेला यसलाई विश्लेषकहरूले नेकपा माओवादीको रणनीतिका रुपमा बुझेका छन्। चुनाव सफल भएमा माओवादीको राजनीतिक भविष्य संकटमा पर्ने भएकाले पनि यो चुनाव असफल पार्न बैद्य पक्षले जे पनि गर्न सक्ने अनुमान विश्लेषकहरूको मात्र होइन सुरक्षा निकायको पनि छ।
सरकारले तिहार र छठपछिको करीव दुई साताको अवधिलाई सबैभन्दा संवेदनशील र निर्णायक घडीका रुपमा लिएको छ। छठदेखि मंसिर ४ सम्मको अवधिलाई ध्यानमा राखेर सरकारले गोप्य तर विशेष खाले सुरक्षा रणनीति तयार पारेको छ। कात्तिक २५ देखिको आमहड्ताल सरकारका लागि सबैभन्दा चुनौतिपूर्ण बनेको छ। त्यो समयमा हुन सक्ने घटनालाई रोक्न सरकार बढी चिन्तित बनेको छ। राजमार्ग लगायत सडकहरू सुचारु गर्न सरकारले ठूलै फोर्स परिचालन गर्ने तयारी गरेको छ। लामो आमहड्ताल जनताले नै अस्वीकार गर्ने भएकाले जनताको प्रतिकारपछि बहिस्कारवादी पछि हट्ने आँकलन पनि भइरहेको छ। तर कतै एमाओवादीकै कार्यकर्ताहरू पनि चुनाव बिथोल्ने गरी अन्तिममा उता लाग्ने हुन् कि भन्ने आशंकाहरू भइरहेका छन्।
एम्ााओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड पछिल्लो समय जहाँ पुगे पनि नेकपा माओवादीबाट अवरोध झेल्नुपरेको र जनताको समर्थन पनि पहिले जस्तो नदेखिएपछि निराश बनेका छन्। जनयुद्धका प्रमुख कमाण्डरहरू र लडाकु तथा समर्थकहरूको अभावमा बिभिन्न पार्टीका बद्नाम तथा तिरस्कृतहरूलाई पार्टीमा भित्र्याउनुपर्दा प्रचण्ड पनि सन्तुष्ट छैनन्। तर चैतेहरूलाई भित्र्याउनु आफ्नो बाध्यता भएको प्रचण्डले बताउने गरेका छन्। चुनाव जति गरे पनि सोचे जस्तो नहुने भएपछि प्रचण्ड पनि भित्रभित्रै बैद्यहरूले भाँडिदिए हुन्थ्यो भन्नेमा छन्। तर अब सरकार भने चुनावका लागि सबै शक्ति खर्चिने मोडमा छ। उम्मेदवारहरू पनि अब चुनावी मैदानबाट ब्याक हुने अवस्था छैन। दैनिक लाखौं रुपैया खर्च गरिरहेका उम्मेदवारहरूले नै नमान्ने र मुलुक चुनावी माहौलमा होमिइसकेकाले पनि जस्तोसुकै अवस्थामा समेत चुनाव हुने अवस्था बनेको छ। चुनावका लागि अन्तर्राष्ट्रिय समर्थन समेत अभूतपूर्व रहेकाले केही नलागे कात्तिक २५ अघि नै नेकपा माओवादीका केही शीर्षनेताहरूलाई नजरबन्दमा राख्ने र बहिस्कारमा लाग्ने तथा अवरोध पुर्यानउनेहरूलाई मुद्दा चलाएर भने पनि चुनाव सफल बनाउने रणनीतिमा सरकार लागेको छ।
आफूहरूलाई राजनीतिको मूलधारमा अटाउन नदिन प्रमुख भूमिका प्रचण्ड र बाबुरामले खेलेको बैद्य र बादलहरूको ठहर छ। त्यसमा एमाले अध्यक्ष झलनाथ खनाल र कांग्रेस सभापति सुशील कोइराला तथा उपसभापति रामचन्द्र पौडेल र मधेशी मोर्चाका बिजय गच्छदारले साथ दिएको बैद्यको भनाइ छ। एमालेका बरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाल, केपी ओली र कांग्रेस बरिष्ठ नेता शेरबहादुर देउवा आफूहरूप्रति लचिलो बन्दाबन्दै पनि उनीहरू पनि लतारिएको निष्कर्ष बैद्य समूहले निकालेको छ। तिहार लगत्तै शीर्षनेताहरूलाई केन्द्रित गरेर आन्दोलनका कार्यक्रम अघि बढ्ने र चुनाव बिथोल्ने योजना बैद्यको छ।
‘हेर्दै जानुहोस् मंसिर ४ मा चुनाव हुन सक्दैन, हामी हुन दिन्नौं। मान्छेहरूले पत्याएका छैनन् तर हामी त्यस्तो तयारीमा छौं’ नेकपा माओवादीका एक प्रभावशाली पोलिटव्यूरो सदस्यले भने ‘यो चुनाव हुन दिन्नौं, जबर्र्जस्ती व्यारेकमा चुनाव गराइए पनि प्रचण्ड लगायत दलालहरूलाई हराउन हाम्रो भूमिका हुन्छ। सिरहा ५ मै प्रचण्ड हार्दैछन्, काठमाडौंम्ाा पनि उनलाई हराउन हामी नै काफी छौं’। मोहन वैद्यले बहिस्कार शान्तिपूर्ण हुन्छ भन्ने तर विप्लवले सशस्त्र हुन्छ भन्ने कुरा नमिलिरहेका बेला यसलाई विश्लेषकहरूले नेकपा माओवादीको रणनीतिका रुपमा बुझेका छन्। चुनाव सफल भएमा माओवादीको राजनीतिक भविष्य संकटमा पर्ने भएकाले पनि यो चुनाव असफल पार्न बैद्य पक्षले जे पनि गर्न सक्ने अनुमान विश्लेषकहरूको मात्र होइन सुरक्षा निकायको पनि छ।
सरकारले तिहार र छठपछिको करीव दुई साताको अवधिलाई सबैभन्दा संवेदनशील र निर्णायक घडीका रुपमा लिएको छ। छठदेखि मंसिर ४ सम्मको अवधिलाई ध्यानमा राखेर सरकारले गोप्य तर विशेष खाले सुरक्षा रणनीति तयार पारेको छ। कात्तिक २५ देखिको आमहड्ताल सरकारका लागि सबैभन्दा चुनौतिपूर्ण बनेको छ। त्यो समयमा हुन सक्ने घटनालाई रोक्न सरकार बढी चिन्तित बनेको छ। राजमार्ग लगायत सडकहरू सुचारु गर्न सरकारले ठूलै फोर्स परिचालन गर्ने तयारी गरेको छ। लामो आमहड्ताल जनताले नै अस्वीकार गर्ने भएकाले जनताको प्रतिकारपछि बहिस्कारवादी पछि हट्ने आँकलन पनि भइरहेको छ। तर कतै एमाओवादीकै कार्यकर्ताहरू पनि चुनाव बिथोल्ने गरी अन्तिममा उता लाग्ने हुन् कि भन्ने आशंकाहरू भइरहेका छन्।
एम्ााओवादी अध्यक्ष प्रचण्ड पछिल्लो समय जहाँ पुगे पनि नेकपा माओवादीबाट अवरोध झेल्नुपरेको र जनताको समर्थन पनि पहिले जस्तो नदेखिएपछि निराश बनेका छन्। जनयुद्धका प्रमुख कमाण्डरहरू र लडाकु तथा समर्थकहरूको अभावमा बिभिन्न पार्टीका बद्नाम तथा तिरस्कृतहरूलाई पार्टीमा भित्र्याउनुपर्दा प्रचण्ड पनि सन्तुष्ट छैनन्। तर चैतेहरूलाई भित्र्याउनु आफ्नो बाध्यता भएको प्रचण्डले बताउने गरेका छन्। चुनाव जति गरे पनि सोचे जस्तो नहुने भएपछि प्रचण्ड पनि भित्रभित्रै बैद्यहरूले भाँडिदिए हुन्थ्यो भन्नेमा छन्। तर अब सरकार भने चुनावका लागि सबै शक्ति खर्चिने मोडमा छ। उम्मेदवारहरू पनि अब चुनावी मैदानबाट ब्याक हुने अवस्था छैन। दैनिक लाखौं रुपैया खर्च गरिरहेका उम्मेदवारहरूले नै नमान्ने र मुलुक चुनावी माहौलमा होमिइसकेकाले पनि जस्तोसुकै अवस्थामा समेत चुनाव हुने अवस्था बनेको छ। चुनावका लागि अन्तर्राष्ट्रिय समर्थन समेत अभूतपूर्व रहेकाले केही नलागे कात्तिक २५ अघि नै नेकपा माओवादीका केही शीर्षनेताहरूलाई नजरबन्दमा राख्ने र बहिस्कारमा लाग्ने तथा अवरोध पुर्यानउनेहरूलाई मुद्दा चलाएर भने पनि चुनाव सफल बनाउने रणनीतिमा सरकार लागेको छ।
काठमाडौं। चुनावी माहौल तात्दै जाँदा मोहन वैद्य नेतृत्वको नेकपा माओवादीका बहिस्कारवादी क्रियाकलाप पनि तात्न थालेका छन्। कुनै हालतमा चुनाव हुन नदिन कस्सिएको नेकपा माओवादीबाट हुन सक्ने अप्रत्याशित घटनातर्फ समेत सचेत हुँदै सरकार काउन्टर रणनीतिमा जुटेको छ। नेकपा माओवादीको बहिस्कार आन्दोलनमा अन्तिममा एमाओवादीका कार्यकर्ता समेत भित्रभित्रै मिसिने अपुष्ट सूचनाहरूपछि सरकार अझ गम्भीर बनेको छ।
काभ्रे, कात्तिक १३ - एकीकृत नेकपा माओवादीका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले एमाओवादीका त्यागका कारण संविधान सभाको निर्वाचन हुन लागेको बताउनुभएको छ । एकीकृत नेकपा माओवादी काभ्रे क्षेत्र नं ४ को चुनावी सभालाई सम्बोधन गर्दै उहाँले एमाओवादीको त्यागका कारण आगामी संविधान सभाको निर्वाचन सम्भव भएको र यो संविधानसभा अन्तिम भएको जानकारी दिनुभयो । ‘
यो हाम्रो पार्टीले देखाएको त्याग हो, अब पटक पटक संविधान सभाको चुनाव हुन सक्दैन’ प्रचण्डले भन्नुभयो । प्रचण्डले पृथ्वीनारायण साहले एकिकरण गरेको देश आफ्नो नेतृत्वमा संघियतामा लैजाने बताउनुभयो । उहाँले एकिकृत माओवादीलाई बहुमत दिएर आफुलाई सघाउन अनुरोध समेत गर्नुभयो । अध्यक्ष प्रचण्डले काँग्रेस र एमालेले संविधान सभा नचाहेको कारण प्रधानन्यायधिसको नेतृत्वमा सरकार गठन गरेर भएपनि निर्वाचन गराउन सक्षम बाबुराम भट्टराई सरकार छोडेको जिकिर गर्नुभयो ।
एमालेले आफूहरुलाई रुख चढाएर फेद काट्ने काम गरेको र काँग्रेस बहुमत थेग्न नसकेर आफनै रुखले किचेर घाइते भएको अध्यक्ष दाहालको कथन थियो । दाहाल कार्यक्रमलाई संवोधन गर्न आउने भनेपछि नेकपा–माओवादीले विभिन्न ठाँउमा रुख ढालेर र सडकमा मोबिल पोखाएर राखेपछि अध्यक्ष दाहाल हेलिकप्टरमार्फत कार्यक्रममा आईपुग्नुभएको थियो ।
यो हाम्रो पार्टीले देखाएको त्याग हो, अब पटक पटक संविधान सभाको चुनाव हुन सक्दैन’ प्रचण्डले भन्नुभयो । प्रचण्डले पृथ्वीनारायण साहले एकिकरण गरेको देश आफ्नो नेतृत्वमा संघियतामा लैजाने बताउनुभयो । उहाँले एकिकृत माओवादीलाई बहुमत दिएर आफुलाई सघाउन अनुरोध समेत गर्नुभयो । अध्यक्ष प्रचण्डले काँग्रेस र एमालेले संविधान सभा नचाहेको कारण प्रधानन्यायधिसको नेतृत्वमा सरकार गठन गरेर भएपनि निर्वाचन गराउन सक्षम बाबुराम भट्टराई सरकार छोडेको जिकिर गर्नुभयो ।
एमालेले आफूहरुलाई रुख चढाएर फेद काट्ने काम गरेको र काँग्रेस बहुमत थेग्न नसकेर आफनै रुखले किचेर घाइते भएको अध्यक्ष दाहालको कथन थियो । दाहाल कार्यक्रमलाई संवोधन गर्न आउने भनेपछि नेकपा–माओवादीले विभिन्न ठाँउमा रुख ढालेर र सडकमा मोबिल पोखाएर राखेपछि अध्यक्ष दाहाल हेलिकप्टरमार्फत कार्यक्रममा आईपुग्नुभएको थियो ।
काभ्रे, १३ कात्तिक । काठमाडौँबाट ४८ किलोमिटर कालोपत्रे सडकको यात्रा पछि पुगिने काभ्रेको पाँचखालको चुनावी सभालाई सम्वोधन गर्न एकीकृत नेकपा माओवादीका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले हेलिकप्टर प्रयोग गरेका छन् । फिस्टेल एयरको 9N AKA नंम्वरको हेलिकप्टरमा ४ नं क्षेत्रको चुनावी सभालाई सम्बोधन गर्न उनी पाँचखाल आएका हुन् । स्थलमार्गबाटै आउने कार्यक्रम भएपनि उनी नेकपा–माओवादी सहितका ३३ दलीय मोर्चाले कार्यक्रमलाई प्रभावित गर्न ४ जिल्ला बन्दको आयोजना गरेपछि उनले हेलिकप्टर प्रयोग गरेका स्रोतले बतायो ।
पाँचखालस्थित नेपाली सेनाको विरेन्द्र सैनिक तालिम केन्द्रमा अवतरण गर्ने कार्यक्रम भएपनि “राजनैतिक कार्यक्रम भएकाले सेनाले आफ्नो हेलिप्याड प्रयोग गर्न नमिल्ने” बताएकाले कार्यक्रम स्थल नजिकैको फुटवल मैदानमा नै ल्याण्ड गरिएको एमाओवादीका एक नेताले बताए । पाँचखाल लगत्तै उनको दोलखामा पनि चुनावी कार्यक्रम छ ।
संवोधनकै क्रममा दाहालले आफुलाई “समयको दवाव भएको बताएका थिए । बायुसेवा सञ्चालक संघका अनुसार, हेलिकप्टर प्रयोग गरेको प्रतिघण्टाको दररेट १ लाख ५७ हजार हो ।
उनी सहभागी हुने सभालाई विथोल्न नेकपा–माओवादी सहितका ३३ दलीय मोर्चाले काभ्रे, सिन्धुपाल्चोक, रामेछाप र दोलखा जिल्ला बन्दको आव्हान गरेका थिए । नेकपा–माओवादीका कार्यकर्ताले पाँचखालको केराघारीमा रुख ढालेर र मोविल पोखेर अवरोध प्रयास गरेका थिए । स्थानीय प्रशासनको निर्देशनमा सुरक्षा निकायले अवरोध हटाएको थियो । बन्दको आंशिक असर मात्रै परेको थियो ।
प्रमुख ४ दलका शिर्ष नेता सहभागी हुने कार्यक्रमलाई अवरोध गर्ने नीति अनुरुप बन्दको आयोजना गरिएको नेकपा माओवादीले विज्ञप्ती जारी गरी जनाएको छ । कार्यक्रमलाई संवोधन गर्दै दाहालले एमाओवादीको त्यागको कारणले दोस्रो संविधानसभाको चुनाव हुन लागेको तर्क गरे ।
पाँचखालस्थित नेपाली सेनाको विरेन्द्र सैनिक तालिम केन्द्रमा अवतरण गर्ने कार्यक्रम भएपनि “राजनैतिक कार्यक्रम भएकाले सेनाले आफ्नो हेलिप्याड प्रयोग गर्न नमिल्ने” बताएकाले कार्यक्रम स्थल नजिकैको फुटवल मैदानमा नै ल्याण्ड गरिएको एमाओवादीका एक नेताले बताए । पाँचखाल लगत्तै उनको दोलखामा पनि चुनावी कार्यक्रम छ ।
संवोधनकै क्रममा दाहालले आफुलाई “समयको दवाव भएको बताएका थिए । बायुसेवा सञ्चालक संघका अनुसार, हेलिकप्टर प्रयोग गरेको प्रतिघण्टाको दररेट १ लाख ५७ हजार हो ।
उनी सहभागी हुने सभालाई विथोल्न नेकपा–माओवादी सहितका ३३ दलीय मोर्चाले काभ्रे, सिन्धुपाल्चोक, रामेछाप र दोलखा जिल्ला बन्दको आव्हान गरेका थिए । नेकपा–माओवादीका कार्यकर्ताले पाँचखालको केराघारीमा रुख ढालेर र मोविल पोखेर अवरोध प्रयास गरेका थिए । स्थानीय प्रशासनको निर्देशनमा सुरक्षा निकायले अवरोध हटाएको थियो । बन्दको आंशिक असर मात्रै परेको थियो ।
प्रमुख ४ दलका शिर्ष नेता सहभागी हुने कार्यक्रमलाई अवरोध गर्ने नीति अनुरुप बन्दको आयोजना गरिएको नेकपा माओवादीले विज्ञप्ती जारी गरी जनाएको छ । कार्यक्रमलाई संवोधन गर्दै दाहालले एमाओवादीको त्यागको कारणले दोस्रो संविधानसभाको चुनाव हुन लागेको तर्क गरे ।
१३ कार्तिक, काठमाडौ । संविधानसभा निर्वाचन नजिकिँदै गर्दा एमाओवादीले पहिलो संविधानसभा निर्वाचनमा अप्रत्यासित विजय हासिल गरेको जानकारी दिने दस्तावेज फेला परेको छ । संविधानसभाको पहिलो निर्वाचनमा कसरी पासा पल्टियो भन्ने खुलासा गर्ने दस्तावेजले नेपाली राजनीतिमा प्रचण्डभन्दा चतुर खेलाडि कोही छैनन् भन्ने समेत पुष्टी गर्छ ।
तीन पेज लामो दस्तावेजको २६ औ बुँदामा लेखिएको छ, 'आफ्नो पक्षमा आउन नसक्ने मतदातालाई मतदानमा भाग नलिने वातावरण तयार पार्न प्रयास गर्ने ।' २९ औ बुँदामा, 'विस्थापित भएकाहरूलाई घर फर्किन नसक्ने वातावरणको सिर्जना गर्ने । घर फर्किसकेकाहरूको हकमा आफ्नो पार्टी पराजित भए पुनः विस्थापित हनुपर्ला भन्दै धम्की दिई मत खसाल्न बाध्य पार्ने' उल्लेख गरिएको उक्त दस्तावेज माओवादीले चुनाव जित्न तयार गरेको आन्तरिक रणनीतिपत्र हो । पासाङ र लडाकु शिविरका डिभिजन कमाण्डरले प्रचण्डकै उपस्थिति र सक्रिय सहभागितामा तयार गरेको यो दस्तावेज चर्को संवेदनशिलताका कारण तत्कालिन केन्द्रीय सदस्यबाहेक तलका कसैको हातमा पुग्न दिइएन ।
त्यसैले आजसम्म यो गोप्य नै रह्यो तर पनि त्यो जादूको छडीले कमाल गरेरै छाड्यो र यतिका वर्षसम्म एमाओवादीले सबैभन्दा ठुलो पार्टी बन्ने मौका पायो । दस्तावेज प्रभावकारी बन्नुपछाडिको रहस्य अझ छ किनकि शाही शासनकालका गुप्तचर, सेना, प्रहरीका हाकिमहरूको समेत राय, सुझाव र माथापच्छीपछी सले अन्तिम स्वरूप प्राप्त गरेको थियो ।
चुनाव जितेपछी माओवादीबाट सेवाको मेवा पाइने लोभले सूचनादेखि सल्लाहसमेत उपलब्ध गराएका सुरक्षा फौजका रिटायर्ड हाकिमहरूलाई पछी हिस्स पारे पनि प्रचण्डले त्यसबेला प्राप्त गरेको दीक्षा भने अहिले पनि प्रयोग गर्दै रहेको निकट स्रोतले बताएको दावी गर्दै आज प्रकाशित जनआस्था साप्ताहिकले प्रकाशित गरेको छ ।
तीन पेज लामो दस्तावेजको २६ औ बुँदामा लेखिएको छ, 'आफ्नो पक्षमा आउन नसक्ने मतदातालाई मतदानमा भाग नलिने वातावरण तयार पार्न प्रयास गर्ने ।' २९ औ बुँदामा, 'विस्थापित भएकाहरूलाई घर फर्किन नसक्ने वातावरणको सिर्जना गर्ने । घर फर्किसकेकाहरूको हकमा आफ्नो पार्टी पराजित भए पुनः विस्थापित हनुपर्ला भन्दै धम्की दिई मत खसाल्न बाध्य पार्ने' उल्लेख गरिएको उक्त दस्तावेज माओवादीले चुनाव जित्न तयार गरेको आन्तरिक रणनीतिपत्र हो । पासाङ र लडाकु शिविरका डिभिजन कमाण्डरले प्रचण्डकै उपस्थिति र सक्रिय सहभागितामा तयार गरेको यो दस्तावेज चर्को संवेदनशिलताका कारण तत्कालिन केन्द्रीय सदस्यबाहेक तलका कसैको हातमा पुग्न दिइएन ।
त्यसैले आजसम्म यो गोप्य नै रह्यो तर पनि त्यो जादूको छडीले कमाल गरेरै छाड्यो र यतिका वर्षसम्म एमाओवादीले सबैभन्दा ठुलो पार्टी बन्ने मौका पायो । दस्तावेज प्रभावकारी बन्नुपछाडिको रहस्य अझ छ किनकि शाही शासनकालका गुप्तचर, सेना, प्रहरीका हाकिमहरूको समेत राय, सुझाव र माथापच्छीपछी सले अन्तिम स्वरूप प्राप्त गरेको थियो ।
चुनाव जितेपछी माओवादीबाट सेवाको मेवा पाइने लोभले सूचनादेखि सल्लाहसमेत उपलब्ध गराएका सुरक्षा फौजका रिटायर्ड हाकिमहरूलाई पछी हिस्स पारे पनि प्रचण्डले त्यसबेला प्राप्त गरेको दीक्षा भने अहिले पनि प्रयोग गर्दै रहेको निकट स्रोतले बताएको दावी गर्दै आज प्रकाशित जनआस्था साप्ताहिकले प्रकाशित गरेको छ ।
भिडियो हेर्न तलको बक्समा डबल क्लिक गर्नुहोला
साभार स्रोत : टपनेपाल न्युज
नेपालको लुम्बिनीमा जन्मिनुभएका भगवान गौतम बुद्धबारे झुटो प्रचार गर्दै आफ्नो देशमा जन्मेको बताउँदै आएको भारतका महामानव मानिने महात्मा गान्धीको जन्म नेपालको बिराटनगरमा भएको रहस्य बाहिर आएको छ । गान्धी पढाईको सिलसिलामा भारत गएको र त्यतै रहँदा गान्धीको मित्रता भगत सिंह संग हुन गएको बताइएको छ ।
ब्रिटिश सरकारको विरुद्ध भगत सिंहले आन्दोलन गरिरहँदा गान्धीले भगत सिंहलाई आन्दोलनमा सघाउने बचन दिएका थिए । जसका कारण गान्धी चर्चीत हुँदै गएको र यसै क्रममा आन्दोलनले सफलता पाएपछि ब्रिटिश सरकारले हार स्वीकार गर्नु परेको थियो । हार पछि ब्रिटिश सरकराले गान्धी लाइ सोधेको थियो गान्धी तिमि एकदम बहादुर
रहेछौ, मर्न देखी डर मान्दिन भन्ने तिमि पक्कै, झुटो बोलेको हुनु पर्छ कि तिमि नेपाली हुनु पर्छ । साएद तिमि नेपाली हौ गान्धी, किन कि छिमेकि मुलुकको साथ दिएको देख्दा हामीलाई खुसि लाग्यो ।
यसपछि ब्रिटिश सरकारले गान्धीलाई भारतमै बस्न आग्रह गरे र येसो गरे मा ब्रिटिश सरकारले भारत छोड्ने बचन दियो । नेपाली भएकोले भारतको हितलाई हेरेर गान्धीले ब्रिटिश सरकारको प्रस्ताब लाइ स्वीकार गरे र भारत मा बसे साथै ब्रिटिश सरकारले भारत पनि छोड्यो । अब नेपाल फर्कन्छु भन्ने सोच ले गान्धी नेपाल फर्कने क्रममा गान्धी लाई गॊलि हानि मारिएको हो ।
गोप्य सुत्रले भने अनुसार पण्डित नेहेरु पनि बिरगंजमा जन्मेका थिए । पानि पुरी बेच्दै भारत पुगेका थिए र गोलि लागि त्यहिँ मरे ।
ब्रिटिश सरकारको विरुद्ध भगत सिंहले आन्दोलन गरिरहँदा गान्धीले भगत सिंहलाई आन्दोलनमा सघाउने बचन दिएका थिए । जसका कारण गान्धी चर्चीत हुँदै गएको र यसै क्रममा आन्दोलनले सफलता पाएपछि ब्रिटिश सरकारले हार स्वीकार गर्नु परेको थियो । हार पछि ब्रिटिश सरकराले गान्धी लाइ सोधेको थियो गान्धी तिमि एकदम बहादुर
रहेछौ, मर्न देखी डर मान्दिन भन्ने तिमि पक्कै, झुटो बोलेको हुनु पर्छ कि तिमि नेपाली हुनु पर्छ । साएद तिमि नेपाली हौ गान्धी, किन कि छिमेकि मुलुकको साथ दिएको देख्दा हामीलाई खुसि लाग्यो ।
यसपछि ब्रिटिश सरकारले गान्धीलाई भारतमै बस्न आग्रह गरे र येसो गरे मा ब्रिटिश सरकारले भारत छोड्ने बचन दियो । नेपाली भएकोले भारतको हितलाई हेरेर गान्धीले ब्रिटिश सरकारको प्रस्ताब लाइ स्वीकार गरे र भारत मा बसे साथै ब्रिटिश सरकारले भारत पनि छोड्यो । अब नेपाल फर्कन्छु भन्ने सोच ले गान्धी नेपाल फर्कने क्रममा गान्धी लाई गॊलि हानि मारिएको हो ।
गोप्य सुत्रले भने अनुसार पण्डित नेहेरु पनि बिरगंजमा जन्मेका थिए । पानि पुरी बेच्दै भारत पुगेका थिए र गोलि लागि त्यहिँ मरे ।
भिडियो हेर्न तलको बक्समा डबल क्लिक गर्नुहोला
२३ असार, काठमाडौं । आइतबार ६७ औं जन्मदिन मनाएका पूर्व राजा ज्ञानेन्द्र शाहले नेताहरुलाई सद्बुद्धि आओस् भनि कामना गर्नु भएको छ । हालै मात्र मध्य तराईका जिल्लाहरुको भ्रमण गरेर आएका ज्ञानेन्द्रले पछिल्लान वर्षहरुमा झै यस वर्षपनि निर्मल निवासमा आफ्नो समर्थक र सार्वसाधारणबाट शुभकमना लिएर जन्मदिन मनाउनु भयो ।
त्यसक्रममा ज्ञानेन्द्रले झुक्याउने प्रबृत्ति अन्त्य होस् भन्नुभयो । गालामा हात लगाएर सञ्चारकर्मीलाई संक्षित प्रतिक्रिया दिँदै ज्ञानेन्द्रले भन्नुभयो-’हाम्रो नेताहरुलाई सद्बुद्धि आओस्, हामीलाई अब झुक्याउने प्रबृत्ति अब त्यो सिद्धियोस् र अब सर्वसाधारणको हितमा राष्ट्रको हितमा र जनताको हितमा उहाँहरुले जे गरे पनि कदम त्यो अनुसारले चलोस् ।’
उहाँले अबको चुनाव निस्पक्ष वातावरणम हुनु पर्नेमा समेत जोड दिनुभयो । ‘निस्पक्ष वातावरणमै हुनुपुर्छ । जुन बहस हामीले गर्न खोजेका छौं, त्यो सफल होला, त्यो सफलताले प्रजातन्त्र सफल हुन्छ र राष्ट्र सफल हुन्छ भन्ने म छान्दछु ।’
समर्थकहरुले पुनः शक्तिमा आउन गरेको आग्रहबारे सोधिएको प्रश्नमा ज्ञानेन्द्रले भन्नुभयो-’त्यसको जवाफ तपाई उहाँलाई नै सोध्नुहोस् । किन भन्नुभयो उहाँले ? मैले भन्न सक्दिन । उहाँलाई नै सोध्नुभयो भने स्पष्ट राम्रो जवाफ उहाँहरुबाटै पाउनुहुन्छ ।’
शुभकामना दिन निर्मल निवासको ढोका अगाडी टेबल राखेर बसेका ज्ञानेन्द्रको छेउमा नाती र नातिनी थिइन् । ज्ञानेन्द्रलाई शुभकामना दिन राप्रपा नेपालका अध्यक्ष कमल थापासहितका शाहीकालका मन्त्रीहरुदेखि गायक योगेश्वर आमात्य समेत निर्मल निवास पुग्नु भएको थियो । हातमा फुल तथा माला लिएका सर्वसाधारण तथा ज्ञानेन्द्रका सर्मथकहरुको लाइन नै देखिन्थ्यो । निर्मल निवासमा राष्ट्रिय गीत गुन्जिएको थियो भने केही समर्थक बाजागाजासहित पुगेका थिए ।
त्यसक्रममा ज्ञानेन्द्रले झुक्याउने प्रबृत्ति अन्त्य होस् भन्नुभयो । गालामा हात लगाएर सञ्चारकर्मीलाई संक्षित प्रतिक्रिया दिँदै ज्ञानेन्द्रले भन्नुभयो-’हाम्रो नेताहरुलाई सद्बुद्धि आओस्, हामीलाई अब झुक्याउने प्रबृत्ति अब त्यो सिद्धियोस् र अब सर्वसाधारणको हितमा राष्ट्रको हितमा र जनताको हितमा उहाँहरुले जे गरे पनि कदम त्यो अनुसारले चलोस् ।’
उहाँले अबको चुनाव निस्पक्ष वातावरणम हुनु पर्नेमा समेत जोड दिनुभयो । ‘निस्पक्ष वातावरणमै हुनुपुर्छ । जुन बहस हामीले गर्न खोजेका छौं, त्यो सफल होला, त्यो सफलताले प्रजातन्त्र सफल हुन्छ र राष्ट्र सफल हुन्छ भन्ने म छान्दछु ।’
समर्थकहरुले पुनः शक्तिमा आउन गरेको आग्रहबारे सोधिएको प्रश्नमा ज्ञानेन्द्रले भन्नुभयो-’त्यसको जवाफ तपाई उहाँलाई नै सोध्नुहोस् । किन भन्नुभयो उहाँले ? मैले भन्न सक्दिन । उहाँलाई नै सोध्नुभयो भने स्पष्ट राम्रो जवाफ उहाँहरुबाटै पाउनुहुन्छ ।’
शुभकामना दिन निर्मल निवासको ढोका अगाडी टेबल राखेर बसेका ज्ञानेन्द्रको छेउमा नाती र नातिनी थिइन् । ज्ञानेन्द्रलाई शुभकामना दिन राप्रपा नेपालका अध्यक्ष कमल थापासहितका शाहीकालका मन्त्रीहरुदेखि गायक योगेश्वर आमात्य समेत निर्मल निवास पुग्नु भएको थियो । हातमा फुल तथा माला लिएका सर्वसाधारण तथा ज्ञानेन्द्रका सर्मथकहरुको लाइन नै देखिन्थ्यो । निर्मल निवासमा राष्ट्रिय गीत गुन्जिएको थियो भने केही समर्थक बाजागाजासहित पुगेका थिए ।
७ साउन, काठमाडौं । एकीकृत नेकपा माओवादीका नेता डा. बाबुराम भट्टराईले आफ्ना जुँगा उखेल्नेलाई सजायँ दिनुको साटो मिठाई दिने बताउनुभएको छ । ललितपुृरको खन्ना गार्मेन्टमा आयोजित विस्तारित बैठकको अन्तिम दिन अकबर र वीरबलको कथा सुनाउँदै डा. भट्टराईले यस्तो बताउनुभएको हो ।
विस्तारित बैठकमा भट्टराईले सुनाएको कथा :
एकदिन अकबरले ठूलो भारदारी सभाको आयोजना गरेका थिए । वीरबल पनि अकबरकै छेउमा बसेका थिए । सभामा अकबरले सहभागीहरुलाई प्रश्न गरे, ‘कसैले मेरा जुँगा उखेल्यो भने त्यसलाई कस्तो सजायँ दिनुपर्ला ?’
अकबरको प्रस्तावमाथि टिप्पणी गर्दै भारदारमध्ये कसैले जुँगा उखेल्नेलाई झुन्ड्याएर मार्नुपर्ने बताए भने कसैले काटेर टुक्रा टुक्रा पार्नुपर्ने बताए । त्यसपछि अकबरले नजिकै रहेका वीरबललाई सोधे, ‘तिमी त केही पनि बोल्दैनौ त, किन हो ?’
अकबरको प्रश्न सुनेपछि वीरबलले भने, ‘महाराजको जुँगा उखेल्ने हिम्मत कसको ? उखेले पनि आपimन्तहरुले नै उखेल्लान् । अझ काखैमा बसेको नातिले मात्रै उखेल्न सक्ला । आफ्नो नातिलाई के सजायँ दिने ? उसलाई त जुँगा उखेलेवापत चकलेट दिनुपर्छ ।’
हाम्रा जुँगा उखेल्नेलाई मिठाई
विस्तारित बैठकमा कथा सुनाइसकेपछि डा. भट्टराईले नेता, कार्यकर्ताहरुतर्फ लक्षित गर्दै भन्नुभयो, तपाईहरुले पनि हाम्रा जुँगा उखेल्नुभयो, कपाल तान्नुभयो, कान बटार्नुभयो, तर तपाईहरु सबै आफ्नै मान्छे भएकाले यसवापत तपाईहरुलाई मेरा तर्फबाट मिठाई उपहार दिन चाहन्छु । हामीलाई आलोचना गर्ने सबै साथीहरुलाई धन्यवाद दिन चाहन्छु ।’
एमाओवादी कहिले चील, कहिले सिंह !
एमाओवादी विस्तारित बैठकमा कथा र उखान टुक्का सुनाउने भट्टराई एक्ला नेता चाहिँ होइनन् । बैठकमा छलफलका सिलसिलामा कालीबहादुर मल्लले कुकुरको पुच्छर र अर्का नेता विष्णुहरी शर्माले ‘कांग्रेस नेताको कमन सेन्स’ बारे जोक सुनाएका थिए । बैठकमा मिथक प्रयोग गर्न प्रचण्ड पनि कम देखिनुभएन । प्रचण्डले बैठकको शुरुमा एमाओवादी पार्टीलाई कुखुरो नभएर आकाशमा उडान भर्न सक्ने चीलको उपमा दिनुभयो । प्रचण्डको भनाइमाथि दिनभरिजसो सामाजिक सञ्जालमा टिप्पणी भयो । वैठकको समापनका दिन आइतबार प्रचण्डले एमाओवादी पार्टी भेडा नभएर सिंह भएको बताउँदै विस्तारित बैठकपछि सिंह गर्जिने बताउनुभयो ।
विस्तारित बैठकमा भट्टराईले सुनाएको कथा :
एकदिन अकबरले ठूलो भारदारी सभाको आयोजना गरेका थिए । वीरबल पनि अकबरकै छेउमा बसेका थिए । सभामा अकबरले सहभागीहरुलाई प्रश्न गरे, ‘कसैले मेरा जुँगा उखेल्यो भने त्यसलाई कस्तो सजायँ दिनुपर्ला ?’
अकबरको प्रस्तावमाथि टिप्पणी गर्दै भारदारमध्ये कसैले जुँगा उखेल्नेलाई झुन्ड्याएर मार्नुपर्ने बताए भने कसैले काटेर टुक्रा टुक्रा पार्नुपर्ने बताए । त्यसपछि अकबरले नजिकै रहेका वीरबललाई सोधे, ‘तिमी त केही पनि बोल्दैनौ त, किन हो ?’
अकबरको प्रश्न सुनेपछि वीरबलले भने, ‘महाराजको जुँगा उखेल्ने हिम्मत कसको ? उखेले पनि आपimन्तहरुले नै उखेल्लान् । अझ काखैमा बसेको नातिले मात्रै उखेल्न सक्ला । आफ्नो नातिलाई के सजायँ दिने ? उसलाई त जुँगा उखेलेवापत चकलेट दिनुपर्छ ।’
हाम्रा जुँगा उखेल्नेलाई मिठाई
विस्तारित बैठकमा कथा सुनाइसकेपछि डा. भट्टराईले नेता, कार्यकर्ताहरुतर्फ लक्षित गर्दै भन्नुभयो, तपाईहरुले पनि हाम्रा जुँगा उखेल्नुभयो, कपाल तान्नुभयो, कान बटार्नुभयो, तर तपाईहरु सबै आफ्नै मान्छे भएकाले यसवापत तपाईहरुलाई मेरा तर्फबाट मिठाई उपहार दिन चाहन्छु । हामीलाई आलोचना गर्ने सबै साथीहरुलाई धन्यवाद दिन चाहन्छु ।’
एमाओवादी कहिले चील, कहिले सिंह !
एमाओवादी विस्तारित बैठकमा कथा र उखान टुक्का सुनाउने भट्टराई एक्ला नेता चाहिँ होइनन् । बैठकमा छलफलका सिलसिलामा कालीबहादुर मल्लले कुकुरको पुच्छर र अर्का नेता विष्णुहरी शर्माले ‘कांग्रेस नेताको कमन सेन्स’ बारे जोक सुनाएका थिए । बैठकमा मिथक प्रयोग गर्न प्रचण्ड पनि कम देखिनुभएन । प्रचण्डले बैठकको शुरुमा एमाओवादी पार्टीलाई कुखुरो नभएर आकाशमा उडान भर्न सक्ने चीलको उपमा दिनुभयो । प्रचण्डको भनाइमाथि दिनभरिजसो सामाजिक सञ्जालमा टिप्पणी भयो । वैठकको समापनका दिन आइतबार प्रचण्डले एमाओवादी पार्टी भेडा नभएर सिंह भएको बताउँदै विस्तारित बैठकपछि सिंह गर्जिने बताउनुभयो ।
रेग्मी र खुर्शिदवीच सिंहदरबारमा भेटवार्ता
२५ असार, काठमाडौं । मन्त्री परिषदका अध्यक्ष खिलराज रेग्मी र भारतीय विदेशमन्त्री सलमान खुर्शिदवीच सिंहदरबारमा भेटवार्ता सम्पन्न भएको छ । भेटका अवसरमा भारत सरकारले नेपाललाई निर्वाचनको सहयोगार्थ ७ सय ६४ वटा सवारी साधन सहयोग गर्नेसम्बन्धी सम्झौतापत्रमा समेत हस्ताक्षर भएको छ ।
‘नेपालको सुरक्षा निकायलाई ७ सय १६ वटा र निर्वाचन आयोगलाई ४८ वटा सवारी साधन भारतले उपलब्ध गाउने सम्झौतामा हस्ताक्षर भएको छ ।’ मन्त्रिपरिषद अध्यक्ष रेग्मीका प्रेस सल्लाहकार विमल गौतमले अनलाइनखबरसँग भन्नुभयो । सवारी साधन सहयोगसम्बन्धी सम्झौतापत्रमा भारतका तर्फबाट नेपालका लागि भारतीय राजदूत जयन्तप्रसाद र नेपाल सरकारका तर्फबाट अर्थसचिव शान्तराज सुवेदीले हस्ताक्षर गर्नुभएको छ
अध्यक्ष रेग्मी, परराष्ट्र एवं गृहमन्त्री माधवप्रसाद घिमिरे, मन्त्रीहरु र भारतीय विदेश मन्त्री खुर्शिदको उपस्थितिमा सिंहदरबारमा सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर भएको हो ।भेटका अवसरमा मन्त्रिपरिषद अध्यक्ष रेग्मीले नेपाल र भारतवीचको सम्बन्ध प्रगाढ रहेको बताउँदै विदेशमन्त्रीको भंमणले थप सम्बन्ध सुमधुर बनाउने विश्वास व्यक्त गर्नुभएको थियो ।
भारतीय विदेशमन्त्री खुर्शिदले प्रधानन्यायधीशको नेतृत्वमा बनेको सरकारले निश्पक्ष चुनाव गराउने सक्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभएको गौतमले बताउनुभयो । निर्वाचनले नै नेपालमा राजनीतिक स्थायित्व ल्याउने भएकाले तोकिएको मितिमा निर्वाचन सफल होस् भन्ने भारत सरकारको चाहना रहेको खुर्शिदले बताउनुभएको थियो ।
२५ असार, काठमाडौं । मन्त्री परिषदका अध्यक्ष खिलराज रेग्मी र भारतीय विदेशमन्त्री सलमान खुर्शिदवीच सिंहदरबारमा भेटवार्ता सम्पन्न भएको छ । भेटका अवसरमा भारत सरकारले नेपाललाई निर्वाचनको सहयोगार्थ ७ सय ६४ वटा सवारी साधन सहयोग गर्नेसम्बन्धी सम्झौतापत्रमा समेत हस्ताक्षर भएको छ ।
‘नेपालको सुरक्षा निकायलाई ७ सय १६ वटा र निर्वाचन आयोगलाई ४८ वटा सवारी साधन भारतले उपलब्ध गाउने सम्झौतामा हस्ताक्षर भएको छ ।’ मन्त्रिपरिषद अध्यक्ष रेग्मीका प्रेस सल्लाहकार विमल गौतमले अनलाइनखबरसँग भन्नुभयो । सवारी साधन सहयोगसम्बन्धी सम्झौतापत्रमा भारतका तर्फबाट नेपालका लागि भारतीय राजदूत जयन्तप्रसाद र नेपाल सरकारका तर्फबाट अर्थसचिव शान्तराज सुवेदीले हस्ताक्षर गर्नुभएको छ
अध्यक्ष रेग्मी, परराष्ट्र एवं गृहमन्त्री माधवप्रसाद घिमिरे, मन्त्रीहरु र भारतीय विदेश मन्त्री खुर्शिदको उपस्थितिमा सिंहदरबारमा सम्झौतापत्रमा हस्ताक्षर भएको हो ।भेटका अवसरमा मन्त्रिपरिषद अध्यक्ष रेग्मीले नेपाल र भारतवीचको सम्बन्ध प्रगाढ रहेको बताउँदै विदेशमन्त्रीको भंमणले थप सम्बन्ध सुमधुर बनाउने विश्वास व्यक्त गर्नुभएको थियो ।
भारतीय विदेशमन्त्री खुर्शिदले प्रधानन्यायधीशको नेतृत्वमा बनेको सरकारले निश्पक्ष चुनाव गराउने सक्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभएको गौतमले बताउनुभयो । निर्वाचनले नै नेपालमा राजनीतिक स्थायित्व ल्याउने भएकाले तोकिएको मितिमा निर्वाचन सफल होस् भन्ने भारत सरकारको चाहना रहेको खुर्शिदले बताउनुभएको थियो ।
बेलायतको लिलामिघरमा मूललक(Mullock)ले जारि गरेको भारतीय स्वतन्त्रताका नायक महात्मा गान्धीको चप्पलको तस्बिर ।
लिलामिघरको अनुसार उनको यो चप्पल चुडिएको छ तर पनि यो चप्पलको लिलामी मूल्य १५ हजार पाउण्ड अर्थात् २० लाख भन्दा बढी हुने अपेक्षा लिलामिघरले गरेको छ |
स्रोत free sansar.net
सामान्यता फाँसी गोग्य स्थानमा दिइन्छ र पछि सरकारी अधिकारीहरुले घोषणा गर्छन । तर, हत्या र बलात्कारको आरोपमा मंगलबार कुवेतमा दुई व्यक्तिलाई खुलेआमा फसी दिइएको छ ।
सबैले देख्न सक्ने गरी झुण्ड्याएर फाँसी दिएको पछिल्लो तीन महिनामा यो दोस्रो हो । अहमद अब्दुलसलाम अलबाली र हज्जाज सादीलाई कुवेतको मुख्य जेलको बाहिर कार पार्किङमा झुण्ड्याएर फाँसी दिइएको हो । दुबै हत्या र बलात्कारको आरोपमा दोषी ठहरिएका थिए ।
३३ वषर्ीय हज्जाललाई १८ वषर्ीय पुरुष र १० वषर्ीया बालिकालाई बलात्कार गरेको र बालीलाई दुई एशियाली मूलका नागरिकलार्इै आलो लगाएर हत्या गरेकोमा फाँसीको सजाय सुनाइएको थियो । मिश्रका दुबै कुवेतमा बस्दै आएका थिए ।
सादी मिश्र भाग्ने क्रममा २००७ जुलाईमा पक्राउ परेका हुन् । अर्का दोषी बालीमाथि अपि्रल २००८ मा एसियादी जोडीलाई आगो लगाएर हत्या गरेको अरोप छ ।
३१ जेठ, काठमाडौं । एकीकृत नेकपा माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डका एकमात्र छोरा प्रकाश दाहालकी परित्यक्त श्रीमती सिर्जना त्रिपाठीले पोखरास्थित आफ्नो माइतीघरबाट गुनासो गर्दै देश बदल्न हिँडेको मान्छेको घरभित्रै समस्या रहेको पोल खोलेकी छन् । प्रचण्ड असल मान्छे रहेको र उहाँले आफूलाई माया गर्ने गरेको भए पनि सासू सीता दाहालका कारण लाजिम्पाट छाडेर माइत जानुपरेको सिर्जनाको दुखेसो छ । प्रचण्डपुत्र प्रकाशले बिनामगरसँग विवाह गरेपछि छोरो लिएर माइत गएकी सिर्जना अहिले पोखरामै स्नातकोत्तर पढिरहेकी छन् ।
आफ्नो छोराको जन्मदर्ता नहुँदा विद्यालय भर्नामा समस्या परेको गुनासो गर्दै सिर्जनाले भनेकी छन्- ‘जन्मदर्ता नभएर अहिले बाबुलाई स्कुल भर्ना गर्नसमेत समस्या भएको छ । मैले बुवा (प्रचण्ड) पोखरा आएका बेला यो समस्याबारे भनेँ । उहाँले ‘हुन्छ, काठमाडौं गएर बनाउँला,’ भन्नुभयो । पछि ‘तिमी र बाबुलाई चितवन लगेर बनाउँला,’ भन्नुभयो । त्यसपछि यसबारे केही कुरा भएको छैन ।’
‘मिरर न्युज’ मासिक पत्रिकाको तेस्रो अंकलाई लामो अन्तरवार्ता दिँदै प्रचण्डकी बुहारी सिर्जनाले छोराको जन्मदर्ता मात्रै नभई आफू र प्रकाशवीच अहिलेसम्म विवाह दर्तासमेत नभएको दुखेसो पोखेकी छन् । सिर्जनाको भनाइ छ-’ मलाई धेरै कुराले टर्चर दिएको छ, अहिले मेरा लागि मुख्य कुरा मेरो छोरो हो । म यसका लागि लडिरहेकी छु । सधैँ लडिरहन्छु । उसको अहिलेसम्म जन्मदर्ता छैन । त्यसले पनि समस्या पारेको छ । स्कुल भर्ना गर्दा जन्मदर्ता चाहिन्छ । अझ अर्को समस्या त हाम्रो विवाह दर्तासमेत गरिएको छैन । उतिबेलै मैले ‘विवाह दर्ता गरौँ’ भनेकी थिएँ । तर, प्रकाशले ‘ह्या, दुनियाँलाई थाहा छ हामीले विवाह गरेको, किन विवाह दर्ता चाहियो ?’ भने । त्यतिबेला विवाह दर्ता गर्न मानेनन् ।’
प्रचण्ड असल सीता खराब
सगरमाथा आरोहणपछि बिना मगरलाई लिएर प्रकाश बेपत्ता भए पनि आफू छोरो लिएर प्रचण्ड निवास लाजिम्पाटमै केही महिना बसेको र बुबा (प्रचण्ड)को व्यवहार राम्रो पाए पनि मम्मी (सीता दाहाल) को व्यवहार सहन नसकेर माइत (पोखरा) जान बाध्य भएको सिर्जनाको गुनासो छ । आफ्नो र प्रकाशको सम्बन्ध यस्तो हुनुमा प्रचण्डको कुनै दोष नरहेको र आफ्ना कारणले प्रचण्डलाई असर पार्न नचाहेको सिर्जनाको भनाइ छ ।
बुवा (प्रचण्ड)को मप्रति सधैँ राम्रो व्यवहार रहेको छ । उहाँले भन्नुभएको छ, ‘तिमीलाई मेरो सधैँ सपोर्ट हुन्छ ।’ उहाँले बिनालाई ल्याएर घरमा राख्दिनँ समेत भन्नुभएको छ । ‘तिमीलाई र प्रकाशलाई समान व्यवहार गर्छु, मेरो नाति छ,’ भन्ने बुवाको भनाइ छ ।’ सिर्जना भन्छिन्- ‘प्रकाशका कारण म बुवा (प्रचण्ड) लाई असर पुर्याउन चाहन्न । बुवाको कारणले त होइन नि यो सबै भएको । बुवालाई असर नपुगोस् भनेरमात्रै हो म चुप लागेर बसेकी । मम्मीलाई त म मनै पराउँदिँन । म पनि उहाँलाई नंग्याउन सक्छु । तर, मम्मी (सीता)को केही कुरा गरे पनि सिधै बुवा (प्रचण्ड) सँग जोडिन्छ । त्यही भएर म धेरै बोल्न सकेकी छैन ।’
चरित्रहीन प्रकाशले यतिबेला मिडियामा आफ्नो चरित्रमाथि प्रश्न उठाउन थालेकोमा आपीत्त जनाउँदै चरित्र हत्या नगर्न चेतावनीसमेत दिएकी छन् । यसबारे उनले फोन गरेर प्रचण्डलाईसमेत जानकारी गराएको बताएकी छन् ।
माओले पाँचवटी बिहे गरेका थिए रे !
आफ्ना ससुराले भारतबाट फर्केपछि पोखरामा आफु र आफ्नो परिवारसँग भेट गरेको सिर्जनाले बताएकी छन् । तर, सो भेटमा सीता दाहालले माओत्सेतुङले पाँचवटी श्रीमती बिहे गरेका थिए भन्दै आफ्नो छोराको पक्षमा वकालत गरेको र आफूलाई पाल्न नसक्ने बताएको गुनासो उनको छ । सिर्जनाले भनेकी छन्- ‘भारतबाट फर्केपछि बुवा (प्रचण्ड) पोखरा आउनुभएको थियो । बुवाले धेरैपटक मलाई बोलाउनुभयो । म नगएर घरभित्रै बसिरहेँ । बुवाले लगातार बोलाउनुभयो । ‘सिर्जना तिमी एकछिन त आऊ, तिमीसँग सल्लाहमात्रै गर्नु छ । भेट्न मन लागेको छ । बाहिर आऊ,’ भन्नुभयो । अनि गएँ । मेरो बुवा (माइतीघर) पनि जानुभएको थियो मसँगै । त्यहाँ सीता मम्मी चर्किनुभयो । ‘माओका त पाँचवटी श्रीमती थिए, मेरो छोराले फेरि बिहे गर्यो त के बिग्रियो’ भनेर उहाँ बुवासँग कराउनुभयो । म बाहिर थिएँ । म भित्र गइँन किनभने मलाई मम्मी (सीता)को अनुहार नै हेर्नै मन लागेन । उहाँले गरेको व्यवहारले मलाई अहिले पनि एकदमै पीडा महसुस हुन्छ । बुवा
(प्रचण्ड) सँगसँगै हिँडेको मान्छे उहाँ त । अलिकति त ‘चेन्ज’ हुनुपर्ने, बुझ्नुपर्ने हो नि । देश बदल्छु भनेर हिँडेको मान्छेको घरमै त्यस्तो समस्या छ । मम्मीको कुरा सुनेर मलाई अचम्म लाग्यो ।’
मिरर न्युजमा प्रकाशित सिर्जनाको भनाइको सम्पादित अंश
Mirror~3-cover१७/१८ वर्षकै उमेरमा एकीकृत माओवादीका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डका छोरा प्रकाशसँग मेरो बिहे भयो । ०६४ माघ ३ गते म बुहारीकारूपमा प्रचण्डको घरमा भित्रिएँ । प्रकाश आफैँले मन पराएर मलाई माग्न घरमा आएका थिए । तिनै प्रकाशले पछि एक दैनिक पत्रिकामा ‘मम्मी (सीता)ले जबरजस्ती विवाह गराइदिएको’ भनेर अन्तर्वार्ता दिएको पनि पढेँ ।
विवाहपछि सबै कुरा राम्ररी नै चलेको थियो । बुवा (प्रचण्ड)ले निकै माया गर्नुहुन्थ्यो मलाई । मम्मी (प्रचण्डपत्नी-सीता)को भने सुरुदेखि नै राम्रो व्यवहार पाइनँ । छोरामात्रै भन्ने उहाँको बानी । प्रकाशको पनि केटी मामिलामा त्यस्तो नराम्रो बानी थिएन । रक्सी खाने बानी भने थियो ।
बिनासँग अलिअलि सम्बन्ध हुन थालेपछि प्रकाशको व्यवहार परिवर्तन हुन थाल्यो । रक्सी खाएर झगडा गर्नुका साथै बेलाबेला ममाथि हात पनि उठाउन थाले । मैले असाध्यै मेहनत गरेर सम्झाउन पनि खोजें । तर, मेरो कोसिस व्यर्थ भयो । बिनासँग प्रकाशको सम्बन्धबारे बिस्तारै घरमा सबैलाई थाहा हुन थाल्यो । मम्मी (सीता)लाई त अझ राम्ररी थाहा थियो । बुवा (प्रचण्ड)लाई पनि थाहा थियो जस्तो लाग्छ । घरका सबैले त्यहीबेला पहल गरेर उनीहरूलाई टाढा गरेको भए हुन्थ्यो जस्तो लाग्छ ।
प्रकाश र बिनाबीच गहिरो सम्बन्ध सुरु भएको उनीहरूले रसुवामा आरोहणबारे एउटा तालिम लिएर फर्केपछि हो । त्यताबाट फर्केपछि उनीहरूसँगै मर्निङवाकमा जान्थे । रसुवाबाट अलिअलि सुरु भएको सम्बन्धलाई दिन दिनैको मर्निङवाकले थप सुमधुर बनाएजस्तो लाग्छ । तर, तिनीहरूको सम्बन्ध त्यसभन्दा पुरानो भने होइन । त्यही सगरमाथा चढ्ने कुरा चल्न थालेपछि उनीहरूको नजिकबाट चिनाजानी भएको हो । हिमचिम बढ्दै गएपछि उनीहरूका गतिविधिबारे घरमा पनि सबैलाई थाहा हुन थाल्यो । सगरमाथाबाट फर्केपछि प्रकाशले बिनालाई लिएर फ्याट्ट हिँडेपछि त सबै कुरा बाहिर आइहाल्यो । त्यसभन्दा अगाडि उनीहरूबीचको सम्बन्ध छलफलमा थियो, खासगरी प्रकाश र मेरोबीचमा मात्र । जे थियो, घरभित्रै थियो । बुवा (प्रचण्ड)ले पनि धेरै सम्झाउनुभयो प्रकाशलाई । ‘तँ नै बद्मास रहेछस्, यस्तो गर्ने हो तैंले ? तँ निस्किहाल घरबाट’ भनेर बुवाले प्रकाशलाई धेरै झपार्नुभयो । तर, पनि केही भएन । प्रकाश बुवाका अगाडि बोल्दै नबोल्ने । मम्मीले धेरै कुरा लुकाउने । मम्मीले बुवालाई ‘टेन्सन’ हुन्छ भनेर कुरा लुकाउने । व्यवहार नै त्यस्तै हो उहाँको त । छोराप्रति अन्धोप्रेम थियो मम्मी (सीता)मा । हुन त छोराछोरीप्रति बुवाआमाको माया हुन्छ नै । मेरो पनि छोरा छ । तर, माया गर्ने भन्दैमा आँखा चिम्लेर त गर्नु भएन नि । छोराछोरीले गल्ती गरेमा सम्झाउने मात्रै होइन, आवश्यक परे झपार्नु पनि पर्छ ।
अहिले प्रकाशसँग मेरो सम्बन्ध बिग्रिएको छ । उनले त अहिले मेरोबारे जे पनि भन्छन् । उनी कस्ता हुन् भन्ने कुरा त उनको पृष्ठभूमि हेरेरै थाहा हुन्छ । पहिला पनि यस्तो घटना भएकै हो । स्थिति कस्तो थियो ? उनको मोटामोटी कुरा सबै त बाहिर आएकै हुन् । पत्रकारले पनि देखेकै कुरा हो । प्रकाशलाई अहिले एउटै कुरा चासो छ, कसरी हुन्छ मबाट अलग हुने । त्यही भएर अनेकथरि कुरा गर्दै हिँडेका छन् । उनलाई यतिबेला सिर्जनाले डिभोर्स दिए हुन्थ्यो भन्ने चिन्ता मात्रै छ । त्यही भएर उनले मलाई कसरी टर्चर दिउँ भन्ने सोचेका छन् । त्यस्तो व्यवहार गरिरहेका छन् । ममाथि चारैतिरबाट प्रहार गरिरहेका छन् उनले ।
मेरो विषयमा समाचार आयो । मैले यो विषयमा बुवा -प्रचण्ड)सँग पनि फोनमा कुरा गरे । ‘बुवा (प्रचण्ड) तपाइले मलाई सधैँ समान व्यवहार गर्छु भन्नुहुन्थ्यो खै गरेको ?’ भनेर सोधेँ । ‘प्रकाश मेरोबारे मिडियामा जथाभावी बोल्दै हिँडेका छन्, यदि तपाईं मलाई सपोर्ट गर्नुहुन्छ भने कुनै सार्वजनिक कार्यक्रममा मिडियाले त्यत्तिकै प्रचार गरेको हो भनेर बोलिदिनुस् । होइन, तिमी आफ्नो तरिकाले जाऊ मलाई मतलब छैन भन्नुहुन्छ भने म आफ्नो तरिकाले जान्छु’ भनेर बुवा (प्रचण्ड)सँग गुनासो गरेँ । बुवाले ‘होइन, होइन, म सहयोग गर्छु नि,’ भन्नुभएको छ ।
सबैलाई थाहा भएकै कुरा हो, प्रकाश नहुँदा पनि म आठ महिनासम्म लाजिम्पाटमै बसेँ । मम्मी (सीता)को व्यवहार सधैँ त्यस्तै । उहाँबाट कहिल्यै पनि राम्रो व्यवहार र माया पाउन सकिनँ । अन्तिममा साह्रै भएर निस्केकी हुँ लाजिम्पाटबाट । बुवा (प्रचण्ड)ले मलाई सधैँ सम्झाउने गर्नुहुन्थ्यो । ‘बाहिर गयो भने अप्ठ्यारो पर्छ’ भन्ने उहाँको कुरा थियो । उहाँले ‘मेरो व्यवहार तिमीलाई जस्तो प्रकाशलाई कहिले हुँदैन’ भन्नुहुन्थ्यो र थियो पनि । बुवा (प्रचण्ड)ले गर्दा म बाहिर आउन नचाहेकी हुँ । आफ्नो गल्ती भएर म मौन बस्या होइन । अहिले त मेरो गल्ती भएजस्तो देखाउन खोजिएको छ ।Seeta
हामी सबैले गर्दा उहाँहरू आजको ठाउँमा पुग्नुभएको हो, एक्कासी आकाशबाट झरेर पुग्या त होइन । उहाँको ‘ब्याकग्राउन्ड’ स्थिति अहिलेको मेरो परिवार (माइती)को जुन स्थिति छ, त्योभन्दा पनि नाजुक थियो । हाम्रो (माइती) गरिबीलाई देखेर प्रकाशले ‘यसको केही छैन’ भन्ने ठानेका होलान् । त्यही भएर कसरी टर्चर दिउँ भन्ने सोचेका होलान् ।
सबै सत्य एक बाहिर आउँछ । अहिले कति आउँछ थाहा छैन । मेरो बुवा (माइती घर पोखराका)ले बल्ल हिजोआज मम्मी (सासू सीता) को व्यवहार बुझ्दै हुनुहुन्छ । यो घटना उत्कर्षमा पुगेका बेला मेरो बुवा (पोखरा) काठमाडु आउनुभएको थियो । मम्मी (सीता)ले झगडा गरेर ‘म तपाईंकी छोरी पाल्न सक्दिनँ । आफ्नो छोरो त गयो, गयो, अब तपाइकी छोरी पाल्न सक्दिनँ,’ भन्नुभएछ ।
भारतबाट फर्केपछि बुवा (प्रचण्ड) पोखरा आउनुभएको थियो । बुवाले धेरैपटक मलाई बोलाउनुभयो । म नगएर घरभित्रै बसिरहेँ । बुवाले लगातार बोलाउनुभयो । ‘सिर्जना तिमी एकछिन त आऊ, तिमीसँग सल्लाहमात्रै गर्नु छ । भेट्न मन लागेको छ । बाहिर आऊ,’ भन्नुभयो । अनि गएँ । मेरो त्यत्ति कुरा भएन । मेरो बुवा (माइतीघर) पनि जानुभएको थियो मसँगै । मम्मी पनि सँगै हुनुहुन्थ्यो । मेरो बुवा (पोखराको)सँग प्रचण्ड बुवाले भित्र कुरा गर्नुभयो । त्यहाँ सीता मम्मी चर्किनुभयो । ‘माओका त पाँचवटी श्रीमती थिए, मेरो छोराले फेरि बिहे गर्यो त के बिगि्रयो’ भनेर उहाँ बुवासँग कराउनुभयो । म बाहिर थिएँ । पछि मेरो बुवा (पोखराको)ले यस्तो भन्नुभयो भनेर मलाई सुनाउँदा कस्तो नराम्रो लागेर आयो । म भित्र गइनँ किनभने मलाई मम्मी (सीता)को अनुहार नै हेर्ने मन लागेन । उहाँले गरेको व्यवहारले मलाई अहिले पनि एकदमै पीडा महसुस हुन्छ । बुवा (प्रचण्ड) सँगसँगै हिँडेको मान्छे उहाँ त । अलिकति त ‘चेन्ज’ हुनुपर्ने, बुझ्नुपर्ने हो नि । देश बदल्छु भनेर हिँडेको मान्छेको घरमै त्यस्तो समस्या छ । मम्मीको कुरा सुनेर मलाई अचम्म लाग्यो ।
बुवा (प्रचण्ड)को मप्रति सधैँ राम्रो व्यवहार रहेको छ । उहाँले भन्नुभएको छ, ‘तिमीलाई मेरो सधैँ सपोर्ट हुन्छ ।’ उहाँले बिनालाई ल्याएर घरमा राख्दिनँ समेत भन्नुभएको छ । ‘तिमीलाई र प्रकाशलाई समान व्यवहार गर्छु, मेरो नाति छ,’ भन्ने बुवाको भनाइ छ । तर, प्रकाशको बानी नै त्यस्तो छ, उल्टै मलाई आरोप लगाउँदै हिँड्ने । यदि मेरो चरित्र खराब छ, योेसँग हिँडेकी छ भन्ने थाहा छ भने प्रकाशले देखाइदिऊन् न त । म त्यसैसँग जान्छु । होइन भने मलाई न्याय दिनुपर्यो । जथाभावी आरोप लगाउन त पाइँदैन नि । आफैँ गल्ती गर्ने अनि अरूलाई आरोप लगाउने ? यो त राम्रो कुरा होइन ।
बुवा (प्रचण्ड)ले ‘मिडियाले जे पनि भन्छ, धेरै उचाल्छ । तिमी चिन्ता नगर,’ भन्नुभएको छ । मलाई कतै जागिर व्यवस्था गर्ने कुरा उहाँले गर्नुभएको छ । मेरो छोरालाई होस्टेलमा राखिदिने उहाँले भन्नुभएको छ । त्यसो गर्दा बाबुलाई मैले पनि भेट्न पाउने र बुवा (प्रचण्ड)ले पनि भेट्न पाउने हुन्छ भन्ने उहाँको कुरा हो । तर, म मेरो छोरालाई कुनै पनि हालतमा छाड्दिनँ । उहाँहरूसँग सबै सेवा सुविधा छ । मेरो छोरोलाई उहाँहरूको जति सेवा सुविधा मैले दिन सक्दिनँ होला । तर, मेरो क्षमताले भ्याएसम्म बाबुलाई राम्रोसँग पढाउन चाहन्छु । अहिले मिडियामा बुवा (प्रचण्ड)ले बाबुलाई आफूसँग राख्न ७५ लाख दिन्छु भनेर प्रस्ताव गरेको भनेर आएको पनि देखेँ । त्यो सरासर गलत हो । उहाँले त्यस्तो केही कुरै गर्नुभएको छैन । हाम्रो (पोखरा) परिवारका तर्फबाट झन् त्यस्तो कुरा जानै सक्दैन । बुवा (प्रचण्ड)ले त बाबुलाई होस्टेलमा राखिदिने कुरा मात्रै गर्नुभएको हो ।
nati
बुवा (प्रचण्ड)ले नातिलाई धेरै माया गर्नुहुन्छ । पोखरा आएको बेला पनि खेलाएर बस्नुहुन्छ । बाबुलाई केही दिनका लागि लैजान खोज्नुभएको थियो । तर, मैले ‘बुवा मेरो जीवन भनेको यही हो’ भनेर लैजान दिइनँ । लाजिम्पाटमा पनि बाबुलाई काखमा लिइरहनुहुन्थ्यो बुवाले । बाबु हुर्केर १८ वर्ष पुगुन्जेलसम्म म उसलाई राम्ररी हेर्छु । त्यसपछि उसलाई बुवा ठीक लाग्यो भने उसैको इच्छा हो । मैले अर्को विवाह नगरुन्जेल बाबुप्रति मेरा अधिकार छ । यदि मैले बाबुप्रतिको उत्तरदायित्व वहन गरेको छैन भने उहाँहरूले लैजान खोज्नु स्वाभाविक होला । तर, उसको बुवा -प्रकाश)को जसरी म अर्कैसँग भागेकी त छैन नि । त्यस्तो म कहिल्यै गर्दा पनि गर्दिनँ । हाम्रो सम्बन्ध बिगि्रएपछि प्रकाशले त बाबुसँग एकपटक कुरासमेत गरेको छैन ।
बुवा (प्रचण्ड)ले पनि ‘कुनै पनि एंगलबाट पनि तिम्रो गल्ती छैन, के गर्ने त्यही -प्रकाश) कुकुर भयो, गधा भयो । त्यसले गल्ती गर्यो,’ भनेर पटक-पटक भन्नुभएको छ । अब मम्मी (सीता)को त के कुरा गर्नु ? उहाँ त त्यस्तै हो, छोरा-छोरा मात्रै भन्ने । छोराको गल्ती सबै नदेखेजस्तो गर्ने उहाँको बानी ।
श्रीमान् हो भनेर कहिलेकाहीँ मनमा प्रकाशप्रति माया पनि जाग्छ । मैले पाँच वर्ष उनीसँग बिताएकी छु नि । सुध्रिन्छन् कि भन्ने आशा पनि थियो । त्यही आशाले मात्रै म मौन बसेकी हुँ । मेरो मौनतालाई उल्टो बुझेर उनले त यसको कोही पनि छैन भनेर साह्रै बेइज्जत पो गर्न थाले । आँट भए मेरो गल्ती के हो देखाउनुपर्यो नि । मेरो चरित्र नराम्रो हुन्थ्यो र अर्कैसँग जाने मन भए प्रकाशसँग सम्बन्ध बिग्रेको एक वर्षसम्म किन यसरी बस्थेँ ? अहिलेसम्म त म खुसी भएर अर्को विवाह गरिसक्थेँ होला नि ! प्रकाशले विभिन्न तरिकाले अहिले मसँग सम्बन्धविच्छेद मागिरहेका छन् । तर, म किन दिन्छु र यति सजिलै । अहिले म डिग्री पढ्दै छु । हेरौँ, अगाडि के हुन्छ ।
सिर्जनाका विषयमा विस्तृत सामग्री मिरर न्युज मासिकले प्रकाशित गरेको छ ।
मंसिरमा चुनाव नभए शीतलनिवासमा गर्मी बढ्ने
२९ काठमाडौं । मधेसमा यतिबेला हपहपी गर्मी छ । गर्मी ठाउँमै जन्मिएका मधेसी नेताहरु गर्मी र लामखुट्टेदेखि डराएर राजधानीमै बसिरहेका छन् । तर, काठमाडौंको शीतल मौसममा जन्मिएका पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र भने कमीज सुरुवालमाथि इष्टकोट लगाएर मधेसको धूपमा सक्रिय छन् । आखिर यस्तो गर्मीका बेला ज्ञानेन्द्र किन डुलिरहेका छन् मधेस ? यहीबेला मधेसका मठ मन्दिरमा डुल्नैपर्ने त्यस्तो के पर्यो पूर्वराजालाई ?
पूर्वराजाको मधेस भ्रमणका क्रममा मन्दिरमा पूजा आजामात्रै चलिरहेको छैन, राजतन्त्रको पक्षमा नारा लगाउने र विरोध गर्नेहरुवीच चर्को राजनीतिक पनि भइरहेको छ । ज्ञानेन्द्रको विरुद्धमा र समर्थनमा दुबैथरि मानिसहरु देखा परेका छन् । बारादेखि सप्तरीसम्म ज्ञानेन्द्रको समर्थनमा पनि जनमत देखिएको छ । घटनाक्रमबाटै प्रष्ट हुन्छ कि यो गर्मीमा पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र पूजागर्न मात्रै मधेस झरेका हैनन् ।
नेपालमा गणतन्त्र ल्याउन बाह्रबुँदे सम्झौतादेखि नै भार र नेपालका नेतावीच दूतको भुमिका निभाउँदै आएका मधेसी मूलका एक चर्चित राजनीतिक खेलाडीले अनलाइनखबरसँग भने- ‘गर्मीले गर्दा म आफैं मधेस जान नसकेर काठमाडौंमा बसिरहेको छु, तर पूर्वराजा त्यस्तो गर्मीको पनि कुनै प्रवाह नगरी घुमिरहेका छन्, उनी पूजा गर्नमात्रै मधेस गएका हैनन् ।’
पूर्वराजा मधेस जानुको कारण के हो त ? अनलाइनखबरको प्रश्नमा उनले भने- ‘मधेसी जनताको माया लागेर मधेसी जनतालाई मद्दत गर्न उनी त्यहाँ गएका हैनन्, त्यत्रो नारायणहिटी दरबार एउटा पियनसम्म मधेसीलाई राखिएको थिएन ।’ उनले विश्लेषण सुनाए-’ आगामी मंसिरमा चुनाव नहोस् र त्यसपछि शीतल निवास खाली गराउन पाइयोस् भनेर एकथरिले षड्यन्त्र गरिरहेका छन्, त्यसैलाई सफल पार्न ज्ञानेन्द्रले यो अभियान थालेका हुन् ।’ गणतन्त्रवादी मधेसी युवा नेता एवं विश्लेषकले थपे- ‘मंसिरमा चुनाव भएन भने गणतन्त्र धरापमा पर्छ । आगामी साउन १३ पछि शीतलनिवासको बैधानिकतामाथि प्रश्न उठ्न थाल्छ ।’
राजावादीले जिते संविधानसभाबाटै राजतन्त्र
स्मरणरहोस् यसअघि राप्रपा नेपालका अध्यक्ष कमल थापाले आगामी संविधानसभामा आफूहरुको बहुमत आए संविधानसभाबाटै राजतन्त्र फर्काउने बताइसकेका छन् । यो कुरा निश्चित छ कि आगामी चुनावमा आफ्नो सीट संख्या र प्रभाव बढाउने योजनामा थापाको पार्टी सक्रिय भएर लागेको छ । यही बेला पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रले मधेसमा डुलेर आफ्नो पक्षमा सिर्जना गरेको उभारले आउँदो चनाुवमा कमल थापालाई प्रत्यक्ष मद्दत पुर्याउने छ । ज्ञानेन्द्रको भ्रमणका क्रममा ज-जसले ‘राजा आऊ देश बचाऊ’ भनेर नारा लगाएका छन्, तिनीहरुको मत राजावादी दलले ‘क्यास’ गर्ने निश्चित छ ।
नेपाली कांग्रेसका महामन्त्री कृष्णप्रसाद सिटौलासँग राम्रो सम्बन्ध रहेका ती मधेसी नेता भन्छन्- ‘यस्तो प्रचण्ड गर्मी सहेर ज्ञानेन्द्र त्यतिकै मधेस गएका होइनन्, यसको निकै ठूलो राजनीतिक अर्थ छ, जुन पछि थाहा हुन्छ ।’
नेपालका सेलिब्रेटी पत्रकार ऋषि धमलाले बिहेको एक महिनापछि आइतवार राजधानीमा भव्य भोजको आयोजना गरेका छन् । सुन्धारास्थित आर्मी अफिसर्स क्लबमा भएको भोजमा झण्डै ५ हजारलाई भोजमा आमन्त्रण गरिएको ऋषि धमलाका सहयोगीहरूले जानकारी दिए ।
बिहेभोजमा अन्तरिम मन्त्रीपरिषदका अध्यक्ष खिलराज रेग्मीदेखी लिएर राजनीतिक दलका नेता, कार्यकर्ता, कलाकार पत्रकारको उपस्थिती रहेको थियो। भोजमा सहभागि कतिपयले त्यति भव्य बिहेभोजका लागि ऋषि धमलाले कहाँबाट पैसा ल्याएको होला भनेर कुरा गरेका थिए ।rishi_dhamal_weds_aliza_gautam-272x300२६ जेठ, काठमाडौ । नेपालका सेलिब्रेटी पत्रकार ऋषि धमलाले बिहेको एक महिनापछि आइतवार राजधानीमा भव्य भोजको आयोजना गरेका छन् । सुन्धारास्थित आर्मी अफिसर्स क्लबमा भएको भोजमा झण्डै ५ हजारलाई भोजमा आमन्त्रण गरिएको ऋषि धमलाका सहयोगीहरूले जानकारी दिए ।
बिहेभोजमा अन्तरिम मन्त्रीपरिषदका अध्यक्ष खिलराज रेग्मीदेखी लिएर राजनीतिक दलका नेता, कार्यकर्ता, कलाकार पत्रकारको उपस्थिती रहेको थियो। भोजमा सहभागि कतिपयले त्यति भव्य बिहेभोजका लागि ऋषि धमलाले कहाँबाट पैसा ल्याएको होला भनेर कुरा गरेका थिए ।
बिहेभोजमा अन्तरिम मन्त्रीपरिषदका अध्यक्ष खिलराज रेग्मीदेखी लिएर राजनीतिक दलका नेता, कार्यकर्ता, कलाकार पत्रकारको उपस्थिती रहेको थियो। भोजमा सहभागि कतिपयले त्यति भव्य बिहेभोजका लागि ऋषि धमलाले कहाँबाट पैसा ल्याएको होला भनेर कुरा गरेका थिए ।rishi_dhamal_weds_aliza_gautam-272x300२६ जेठ, काठमाडौ । नेपालका सेलिब्रेटी पत्रकार ऋषि धमलाले बिहेको एक महिनापछि आइतवार राजधानीमा भव्य भोजको आयोजना गरेका छन् । सुन्धारास्थित आर्मी अफिसर्स क्लबमा भएको भोजमा झण्डै ५ हजारलाई भोजमा आमन्त्रण गरिएको ऋषि धमलाका सहयोगीहरूले जानकारी दिए ।
बिहेभोजमा अन्तरिम मन्त्रीपरिषदका अध्यक्ष खिलराज रेग्मीदेखी लिएर राजनीतिक दलका नेता, कार्यकर्ता, कलाकार पत्रकारको उपस्थिती रहेको थियो। भोजमा सहभागि कतिपयले त्यति भव्य बिहेभोजका लागि ऋषि धमलाले कहाँबाट पैसा ल्याएको होला भनेर कुरा गरेका थिए ।
तर हल्लाअनुसारको कार्यक्रम आएन
२६ जेठ, काठमाडौं । एमाओवादी अध्यक्ष प्रचण्डले ललितपुरको ठेचोमा गुप्तबास बसेर बनाएको उत्पादन तथा निर्माणसम्बन्धी ६ पन्ने कार्यक्रम अनलाइनखबरले फेला पारेको छ । आइतबारबाट पेरिसडाँडामा सुरू भएको केन्द्रीय समितिको बैठकमा प्रस्तुत उक्त दस्तावेजमा पुरानै कुरा दोहोर्याउन बाहेक कुनै नयाँ कार्यक्रम भने समेटिएको छैन ।
प्रचण्डद्वारा प्रस्तुत दस्तावेजमाथि छलफल गर्न केन्द्रीय सदस्यहरुलाई जेठ ३० गतेसम्मको समय दिइएको छ । केन्द्रीय सदस्यहरुको सुझावपछि दस्तावेजमा थपघट गरिने नेताहरुले बताएका छन् ।
हेटौडा महाधिवेशनले उत्पादनसम्बन्धी नयाँ कार्यनीति ल्याएको भन्दै निकै ठूलो होहल्ला गरिएको भए पनि प्रचण्डको दस्तावेजमा त्यस्तो उत्पातै मच्चाउने कार्यक्रम समेटिएको छैन । दस्तावेज कार्यकर्ताको आर्थिक समस्या समाधान गर्न र कार्यकर्ता व्यवस्थापन गर्न मात्रै अघि सारिएको प्रतीत हुन्छ ।
दस्ताबेजमा के छ ?
दस्तावेजमा प्रचण्डले तीन प्रकारको उत्पादन तथा निर्माण अभियानको नेतृत्व गर्ने प्रस्ताव गर्नुभएको छ । बैठकमा माओवादी अध्यक्ष एवं उत्पादन, निर्माण र व्यवस्थापन सम्वन्धी कार्ययोजना तयार पार्न गठित कार्यदलका संयोजक पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले पेश गरेेको ६ पष्ठको कार्ययोजनामा तीनवटा मोडल प्रस्ताव गरिएको छ ।
यो पनि पढ्नुस्
एमाओवादीमा १५ वर्ष पेशेवर नभई केन्द्रीय नेता हुन नपाइने
प्रचण्डको प्रस्तावअनुसार पहिलो मोडल पार्टी नेतृत्वको एकल योजनामार्फत, दोस्रो, जनता र निजी क्षेत्रसँग मिलेर र तेस्रो राज्यमार्फत गरिने रहेका छन् । तीनवटै क्षेत्रमा विषयगत र क्षेत्रगत आधारमा योजनाहरु छनोट गर्ने र यसका लागि सहकारी, उत्पादन बिग्रेड र साझेदारी उत्पादनका समाधान हुने प्रस्तावमा उल्लेख छ ।
‘सामाजिक परिर्वतनका लागि उत्पादन’ नारा दिइएको यो अभियानबारे प्रस्तावमा भनिएको छ-’पार्टीको कार्यक्रम देशको कार्यक्रम हुनेछ । एकीकृत नेकपा माओवादी सर्वहारा र सबै उत्पीडित क्षेत्रका समूदायको अग्रहिस्सा भएकाले उत्पादन, आन्दोलन र अभियानको नेतृत्व गर्नेछ ।’ अभियानबाट नेपाली समाजको नयाँ यात्रा सुरु हुने दावी गरिएको प्रस्तावमा अभियान रुसी मोडलभन्दा फरक भएको जिकिर गरिएको छ ।
उत्पादन ब्रिगेडको अलग्गै संरचना
प्रचण्ड नेतृत्वको समितिको प्रस्तावमा केन्द्रदेखि स्थानीय स्तरसम्म उत्पादन, निर्माण तथा व्यवस्थापन ब्युरो/विभाग र त्यस अन्तरगतका शाखा र विशेषज्ञ समूह बनाउने उल्लेख छ । प्रस्तावअनुसार सहकारितामा आधारित, पार्टीको आफ्नै पहल र साझेदारीमा सञ्चालन गरिने उत्पादन संगठनहरुको संरचना र स्वरुप अलग अदलग बनाउने र आवश्यक निर्देशिका बनाइनेछ । प्रस्तावमा मझौला तथा ठूला परियोजनाहरुका लागि उत्पादन तथा निर्माणका अन्य विशिष्ट संगठनहरु उत्पादन तथा निर्माण ब्रिगेड बनाउने उल्लेख छ ।
कार्यक्रम ठोस छैन
प्रस्तावमा ८ बुँदे उत्पादनको कार्यक्रम प्रस्ताव गरिएको छ, तर, प्रस्तावमा कार्यक्रमको ठोस मिति भने छैन । प्रस्तावमा पार्टीको पहलमा सबै निर्वाचन क्षेत्रमा एक-एक वटा उत्पादन तथा निर्माणको योजना सञ्चालन गर्ने, एक गाउँ, एक उत्पादन तथा निर्माणको योजना लागू गर्ने रहेका छन् ।
यस्तै सम्भावित उत्पादन तथा निर्माण योजनाहरुको पहिचानका लागि केन्द्र तथा राज्यहरुमा विषयगत विशेषज्ञ समूह गठन गर्ने, अभियानमा सहभागी सबैलाई विशेष पहिल गर्ने, उत्पादन ब्युरोको प्रचार गर्ने र सबै राज्य, जिल्ला, गाउँ कमिटीका पदाधिकारीरुरुसहित उत्पादन र निर्माण क्षेत्रमा काम गर्ने अगुवाहरुलाई विषयगत र राजनीतिक तालिम दिने छन् ।
एमाओवादीले उत्पादन र निर्माण अभियानलाई पार्टी संगठनलाई उत्पादनमा केन्दि्रत गर्दै श्रम, मेहनत र उत्पादनको नयाँ सस्कृतिमार्फत रुपान्तरित गर्ने र कार्यकर्ता व्यवस्थापन गर्ने योजना बनाएको छ । जसमा देशमा उद्यमशीलता र व्यवसायिकताको विकास र विशिष्टीकरणका लागि साना ठूला उद्यमी र व्यवसायीलाई समेत उत्पादन संघर्षमा सहभागी गराउने माओवादीले बताएको छ ।
प्रचण्डले बैठकमा प्रस्तुत गरेको चार्ट यस्तो छ
प्रचण्डद्वारा प्रस्तुत दस्तावेजमाथि छलफल गर्न केन्द्रीय सदस्यहरुलाई जेठ ३० गतेसम्मको समय दिइएको छ । केन्द्रीय सदस्यहरुको सुझावपछि दस्तावेजमा थपघट गरिने नेताहरुले बताएका छन् ।
हेटौडा महाधिवेशनले उत्पादनसम्बन्धी नयाँ कार्यनीति ल्याएको भन्दै निकै ठूलो होहल्ला गरिएको भए पनि प्रचण्डको दस्तावेजमा त्यस्तो उत्पातै मच्चाउने कार्यक्रम समेटिएको छैन । दस्तावेज कार्यकर्ताको आर्थिक समस्या समाधान गर्न र कार्यकर्ता व्यवस्थापन गर्न मात्रै अघि सारिएको प्रतीत हुन्छ ।
दस्ताबेजमा के छ ?
दस्तावेजमा प्रचण्डले तीन प्रकारको उत्पादन तथा निर्माण अभियानको नेतृत्व गर्ने प्रस्ताव गर्नुभएको छ । बैठकमा माओवादी अध्यक्ष एवं उत्पादन, निर्माण र व्यवस्थापन सम्वन्धी कार्ययोजना तयार पार्न गठित कार्यदलका संयोजक पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले पेश गरेेको ६ पष्ठको कार्ययोजनामा तीनवटा मोडल प्रस्ताव गरिएको छ ।
यो पनि पढ्नुस्
एमाओवादीमा १५ वर्ष पेशेवर नभई केन्द्रीय नेता हुन नपाइने
प्रचण्डको प्रस्तावअनुसार पहिलो मोडल पार्टी नेतृत्वको एकल योजनामार्फत, दोस्रो, जनता र निजी क्षेत्रसँग मिलेर र तेस्रो राज्यमार्फत गरिने रहेका छन् । तीनवटै क्षेत्रमा विषयगत र क्षेत्रगत आधारमा योजनाहरु छनोट गर्ने र यसका लागि सहकारी, उत्पादन बिग्रेड र साझेदारी उत्पादनका समाधान हुने प्रस्तावमा उल्लेख छ ।
‘सामाजिक परिर्वतनका लागि उत्पादन’ नारा दिइएको यो अभियानबारे प्रस्तावमा भनिएको छ-’पार्टीको कार्यक्रम देशको कार्यक्रम हुनेछ । एकीकृत नेकपा माओवादी सर्वहारा र सबै उत्पीडित क्षेत्रका समूदायको अग्रहिस्सा भएकाले उत्पादन, आन्दोलन र अभियानको नेतृत्व गर्नेछ ।’ अभियानबाट नेपाली समाजको नयाँ यात्रा सुरु हुने दावी गरिएको प्रस्तावमा अभियान रुसी मोडलभन्दा फरक भएको जिकिर गरिएको छ ।
उत्पादन ब्रिगेडको अलग्गै संरचना
प्रचण्ड नेतृत्वको समितिको प्रस्तावमा केन्द्रदेखि स्थानीय स्तरसम्म उत्पादन, निर्माण तथा व्यवस्थापन ब्युरो/विभाग र त्यस अन्तरगतका शाखा र विशेषज्ञ समूह बनाउने उल्लेख छ । प्रस्तावअनुसार सहकारितामा आधारित, पार्टीको आफ्नै पहल र साझेदारीमा सञ्चालन गरिने उत्पादन संगठनहरुको संरचना र स्वरुप अलग अदलग बनाउने र आवश्यक निर्देशिका बनाइनेछ । प्रस्तावमा मझौला तथा ठूला परियोजनाहरुका लागि उत्पादन तथा निर्माणका अन्य विशिष्ट संगठनहरु उत्पादन तथा निर्माण ब्रिगेड बनाउने उल्लेख छ ।
कार्यक्रम ठोस छैन
प्रस्तावमा ८ बुँदे उत्पादनको कार्यक्रम प्रस्ताव गरिएको छ, तर, प्रस्तावमा कार्यक्रमको ठोस मिति भने छैन । प्रस्तावमा पार्टीको पहलमा सबै निर्वाचन क्षेत्रमा एक-एक वटा उत्पादन तथा निर्माणको योजना सञ्चालन गर्ने, एक गाउँ, एक उत्पादन तथा निर्माणको योजना लागू गर्ने रहेका छन् ।
यस्तै सम्भावित उत्पादन तथा निर्माण योजनाहरुको पहिचानका लागि केन्द्र तथा राज्यहरुमा विषयगत विशेषज्ञ समूह गठन गर्ने, अभियानमा सहभागी सबैलाई विशेष पहिल गर्ने, उत्पादन ब्युरोको प्रचार गर्ने र सबै राज्य, जिल्ला, गाउँ कमिटीका पदाधिकारीरुरुसहित उत्पादन र निर्माण क्षेत्रमा काम गर्ने अगुवाहरुलाई विषयगत र राजनीतिक तालिम दिने छन् ।
एमाओवादीले उत्पादन र निर्माण अभियानलाई पार्टी संगठनलाई उत्पादनमा केन्दि्रत गर्दै श्रम, मेहनत र उत्पादनको नयाँ सस्कृतिमार्फत रुपान्तरित गर्ने र कार्यकर्ता व्यवस्थापन गर्ने योजना बनाएको छ । जसमा देशमा उद्यमशीलता र व्यवसायिकताको विकास र विशिष्टीकरणका लागि साना ठूला उद्यमी र व्यवसायीलाई समेत उत्पादन संघर्षमा सहभागी गराउने माओवादीले बताएको छ ।
प्रचण्डले बैठकमा प्रस्तुत गरेको चार्ट यस्तो छ
२७ जेठ, काठमाण्डौं । स्वर्गीय राजा वीरेन्द्रसहित नेपाल ट्रस्टका नाममा दर्ता भएका राजपरिवार र विभिन्न सदस्यको नाममा रहेको जग्गा मोहीका नाममा दर्ता गर्न कन्ज्युसाइँ गरिएको छ । उनीहरूका नाममा रहेका कतिपय जग्गा पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रको नाममा अवैधानिक रूपमा नामसारी गरिएको छ ।
birendraज्ञानेन्द्रका नाममा नामसारी गर्न बाँकी रहेका जग्गा गरिब जोताहा मोहीलाई दिन आनाकानी गरिएको हो । सरकारले प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयको विधेयक समितिलाई यसबारे अध्ययन गरी निर्णय प्रक्रियामा जान अधिकार प्रत्यायोजन गरे पनि समितिले काम नगर्दा गरिब जोताहा मोहीले जग्गा पाउन नसकेका हुन् । ट्रस्टको नाममा रहेको राजपरिवारको जग्गा जोताहा मोहीका नाममा दर्ता गनुपर्ने दबाब आएपछि निवर्तमान प्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराई नेतृत्वको सरकारले गत ११ भदौमा प्रस्ताव अघि बढाएको थियो । प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयको विधेयक समितिलाई यस प्रक्रियालाई अघि बढाउने जिम्मा दिइएको थियो ।
समितिले नेपाल नेपाल ट्रस्टका सचिव श्रीधर गौतमको संयोजकत्वमा पाँच सदस्यीय अध्ययन समितिसमेत गठन गरी अध्ययन गरेको थियो । अध्ययन समितिमा प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयका सहसचिव शंकरप्रसाद अधिकारी, कानुन मन्त्रालयका सहसचिव झमक घिमिरे, भूमिसुधार तथा व्यवस्था मन्त्रालयका सहसचिव जितबहादुर थापालगायत थिए । अध्ययन समितिले नेपाल ट्रस्टको नाममा दर्ता भएका राजपरिवारको जग्गा नेपाल ट्रस्ट ऐन, २०६४ बमोजिम मोहीलाई दिन नमिल्ने र नियम संशोधन गरेर मात्र मोहीलाई दिनुपर्ने सुझावसहितको प्रतिवेदन विधेयक समितिमा पठाएको राजधानी दैनिकमा खबर छ ।
‘ट्रस्ट ऐन, २०६४ बमोजिम ट्रस्टको स्वामित्वमा रहेको अचल सम्पत्ति कुनै व्यक्ति विशेष वा संस्थाका नाममा दर्ता हुन सक्नेछैन र प्रतिकूल हुने गरी भएको दर्ता स्वतः बदर हुनेछ भन्ने उल्लेख छ । मोहियानी हक लागेको भए मात्र पाउने नत्र नपाउने र सबै मोहीले पाउने व्यवस्था गर्न ऐन नै संशोधन गर्नुपर्ने भनेका छौं,’ ट्रस्टका सचिव तथा अध्ययन समिति संयोजक गौतमले राजधानीलाई जानकारी दिए । तर, अध्ययन समितिले सुझाव दिएको महिनांै दिन बित्दा पनि विधेयक समितिले मोहीका नाममा जग्गा दर्ता गर्न रोक्ने नियमलाई संशोधन गर्न कुनै प्रक्रिया अघि बढाएको छैन ।
‘यो विषय छलफलमै प्रवेश गरेको छैन,’ प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयका सचिव राजुमानसिंह मल्लले भने । तत्कालीन राजपरिवारका विभिन्न सदस्यको नाममा रहेका साबिकका फर्मायसी बिर्ता जग्गा असम्बन्धित जग्गा कमाउने जोताहा/मोहीका नाममा दर्ता गर्ने विषयको प्रस्ताव मन्त्रिपरिषद् विधेयक समितिमा छलफल गरी समितिको निर्णयबमोजिम गर्ने भनी मन्त्रिपरिषद्ले निर्णय गरेको हो ।
birendraज्ञानेन्द्रका नाममा नामसारी गर्न बाँकी रहेका जग्गा गरिब जोताहा मोहीलाई दिन आनाकानी गरिएको हो । सरकारले प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयको विधेयक समितिलाई यसबारे अध्ययन गरी निर्णय प्रक्रियामा जान अधिकार प्रत्यायोजन गरे पनि समितिले काम नगर्दा गरिब जोताहा मोहीले जग्गा पाउन नसकेका हुन् । ट्रस्टको नाममा रहेको राजपरिवारको जग्गा जोताहा मोहीका नाममा दर्ता गनुपर्ने दबाब आएपछि निवर्तमान प्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराई नेतृत्वको सरकारले गत ११ भदौमा प्रस्ताव अघि बढाएको थियो । प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयको विधेयक समितिलाई यस प्रक्रियालाई अघि बढाउने जिम्मा दिइएको थियो ।
समितिले नेपाल नेपाल ट्रस्टका सचिव श्रीधर गौतमको संयोजकत्वमा पाँच सदस्यीय अध्ययन समितिसमेत गठन गरी अध्ययन गरेको थियो । अध्ययन समितिमा प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयका सहसचिव शंकरप्रसाद अधिकारी, कानुन मन्त्रालयका सहसचिव झमक घिमिरे, भूमिसुधार तथा व्यवस्था मन्त्रालयका सहसचिव जितबहादुर थापालगायत थिए । अध्ययन समितिले नेपाल ट्रस्टको नाममा दर्ता भएका राजपरिवारको जग्गा नेपाल ट्रस्ट ऐन, २०६४ बमोजिम मोहीलाई दिन नमिल्ने र नियम संशोधन गरेर मात्र मोहीलाई दिनुपर्ने सुझावसहितको प्रतिवेदन विधेयक समितिमा पठाएको राजधानी दैनिकमा खबर छ ।
‘ट्रस्ट ऐन, २०६४ बमोजिम ट्रस्टको स्वामित्वमा रहेको अचल सम्पत्ति कुनै व्यक्ति विशेष वा संस्थाका नाममा दर्ता हुन सक्नेछैन र प्रतिकूल हुने गरी भएको दर्ता स्वतः बदर हुनेछ भन्ने उल्लेख छ । मोहियानी हक लागेको भए मात्र पाउने नत्र नपाउने र सबै मोहीले पाउने व्यवस्था गर्न ऐन नै संशोधन गर्नुपर्ने भनेका छौं,’ ट्रस्टका सचिव तथा अध्ययन समिति संयोजक गौतमले राजधानीलाई जानकारी दिए । तर, अध्ययन समितिले सुझाव दिएको महिनांै दिन बित्दा पनि विधेयक समितिले मोहीका नाममा जग्गा दर्ता गर्न रोक्ने नियमलाई संशोधन गर्न कुनै प्रक्रिया अघि बढाएको छैन ।
‘यो विषय छलफलमै प्रवेश गरेको छैन,’ प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयका सचिव राजुमानसिंह मल्लले भने । तत्कालीन राजपरिवारका विभिन्न सदस्यको नाममा रहेका साबिकका फर्मायसी बिर्ता जग्गा असम्बन्धित जग्गा कमाउने जोताहा/मोहीका नाममा दर्ता गर्ने विषयको प्रस्ताव मन्त्रिपरिषद् विधेयक समितिमा छलफल गरी समितिको निर्णयबमोजिम गर्ने भनी मन्त्रिपरिषद्ले निर्णय गरेको हो ।
२७ जेठ, काठमाण्डौं । न्याय परिषदले आइतबार मध्यरातमा पुनरावेदन र जिल्ला अदालतका न्यायाधीश सिफारिस गरेको छ । पुनरावेदन अदालतमा ८० र जिल्ला अदालतमा ८९ जनाको सिफारिस भएको छ ।
सर्वोच्च अदालतमा बसेको साढे ८ घन्टा लामो न्यायपरिषद बैठकले पुनरावेदनको न्यायाधीशमा कानुन व्यवसायीको नामसमेत सिफारिस गरेको छ ।
१६ पुनरावेदन अदालतमा तीन बर्षदेखि रिक्त न्यायाधीशका लागि पहिलोपटक खुल्ला प्रतिष्पर्धाबाट नाम छनौट गरिएको छ । ४७ जनालाई स्थायी दरबन्दीमा सिफारिस गरिएको छ । महान्यायाधिवक्ता कार्यालयका नायव महान्यायाधिवक्ता पुष्पराज कोइराला, प्रेमराज कार्की र सहन्यायाधिवक्ता युवराज सुवेदी पुनरावेदनको स्थायी न्यायाधीश परेका छन् ।
यसैगरी अतिरिक्त न्यायाधीशका रुपमा पुनरावेदन अदालतमा कार्यरत नेपालगन्जका शिवराज अधिकारी, किशोर सिलवाल, पाटनका रामचन्द्र यादब, दिपालयका थीरबहादुर कार्की, पोखराका रामकुमार वन, जनकपुरका द्वारिकामान जोशी, हेटौंडाका सत्यमोहन जोशी थारु र सारंगा सुवेदी र सुर्खेतका रत्नबहादुर बाग्चन परेको नागरिक दैनिकमा खबर छ ।
सर्वोच्च अदालतमा बसेको साढे ८ घन्टा लामो न्यायपरिषद बैठकले पुनरावेदनको न्यायाधीशमा कानुन व्यवसायीको नामसमेत सिफारिस गरेको छ ।
१६ पुनरावेदन अदालतमा तीन बर्षदेखि रिक्त न्यायाधीशका लागि पहिलोपटक खुल्ला प्रतिष्पर्धाबाट नाम छनौट गरिएको छ । ४७ जनालाई स्थायी दरबन्दीमा सिफारिस गरिएको छ । महान्यायाधिवक्ता कार्यालयका नायव महान्यायाधिवक्ता पुष्पराज कोइराला, प्रेमराज कार्की र सहन्यायाधिवक्ता युवराज सुवेदी पुनरावेदनको स्थायी न्यायाधीश परेका छन् ।
यसैगरी अतिरिक्त न्यायाधीशका रुपमा पुनरावेदन अदालतमा कार्यरत नेपालगन्जका शिवराज अधिकारी, किशोर सिलवाल, पाटनका रामचन्द्र यादब, दिपालयका थीरबहादुर कार्की, पोखराका रामकुमार वन, जनकपुरका द्वारिकामान जोशी, हेटौंडाका सत्यमोहन जोशी थारु र सारंगा सुवेदी र सुर्खेतका रत्नबहादुर बाग्चन परेको नागरिक दैनिकमा खबर छ ।
आफ्ना परिवार र नातागोता बोकेर गत साता गृहजिल्ला लमजुङ पुगेका कृषि तथा सहकारी एवं वन तथा भूसंरक्षणमन्त्री टेकबहादुर थापाले तीनदिनसम्मको ३ लाख रुपैयाँ खर्च नतिरी गएको खुलेको छ । जिल्लाको एकीकृत विकासको निरीक्षण गर्न तीन दिने प्याकेज बनाएर गएका थापाले आफ्ना साथमा १३ वटा सरकारी गाडी गुडाएका थिए ।
उनी पैसा नतिरी काठमाण्डौं फर्किएपछि सबै खर्च भूसंरक्षण, खानेपानी तथा सरसफाइ डिभिजन, कृषि विकास, भेटेरेनरी/पशु कार्यालय तथा अन्नपूर्ण संरक्षण क्षेत्र -एक्याप) लगायतका सरकारी कार्यालयले उठाएर चुक्ता गर्ने भएको कारोबार दैनिकमा खबर छ ।
सरकारी कार्यालयको अनियमिततालगायत समग्र कृषि क्षेत्रको विकास निरीक्षण गर्न लमजुङ आएको भनिए पनि मन्त्री थापाले कुनै कार्यालयलाई पूर्वजानकारी नदिएको पनि खुलेको छ ।
उनी सदरमुकाम बेसिसहरस्थित गेटवे हिमालयन रिसोर्ट र आफन्त सिद्धिविनायक होटल बसेका थिए । उनको साथ लागेर आएका अन्य कर्मचारी तथा चालकहरुले भने अर्को गेस्ट हाउसमा राखिएको थियो ।
उनी पैसा नतिरी काठमाण्डौं फर्किएपछि सबै खर्च भूसंरक्षण, खानेपानी तथा सरसफाइ डिभिजन, कृषि विकास, भेटेरेनरी/पशु कार्यालय तथा अन्नपूर्ण संरक्षण क्षेत्र -एक्याप) लगायतका सरकारी कार्यालयले उठाएर चुक्ता गर्ने भएको कारोबार दैनिकमा खबर छ ।
सरकारी कार्यालयको अनियमिततालगायत समग्र कृषि क्षेत्रको विकास निरीक्षण गर्न लमजुङ आएको भनिए पनि मन्त्री थापाले कुनै कार्यालयलाई पूर्वजानकारी नदिएको पनि खुलेको छ ।
उनी सदरमुकाम बेसिसहरस्थित गेटवे हिमालयन रिसोर्ट र आफन्त सिद्धिविनायक होटल बसेका थिए । उनको साथ लागेर आएका अन्य कर्मचारी तथा चालकहरुले भने अर्को गेस्ट हाउसमा राखिएको थियो ।